Κατάθλιψη. S-αδενοσυλμεθειονίνη (SAMe) Μέρος 1
Το SAMe ενισχύει τη διάθεση, συμπληρώνει τα συνταγογραφούμενα αντικαταθλιπτικά
Η κατάθλιψη είναι ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας που προσβάλλει εφήβους και παιδιά καθώς και ενήλικες. Διαδοχικές γενεές αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, όπως τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), έχουν χαιρετιστεί ως επιτεύγματα στη θεραπεία της κατάθλιψης Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (όπως η ιμιπραμίνη, η αμιτρυπτιλίνη και άλλα) έπαψαν να ευνοούν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αφού έδειξαν ότι προκάλεσαν πολλές σοβαρές παρενέργειες και συχνά ήταν ανεπαρκώς ανεπαρκείς.8 Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες φαίνεται να λείπουν στις νεότερες SSRIs έγινε πολύ δημοφιλής στη δεκαετία του 1990 και παραμένει και σήμερα. Ωστόσο, τα πρόσφατα ευρήματα που δείχνουν ότι οι SSRI φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο αυτοκτονικού ιδεασμού σε ορισμένους ασθενείς έχουν αποτελέσει πηγή τόσο ανησυχίας όσο και διαμάχης.9 Το 2004, η FDA δημοσίευσε μια προειδοποίηση "μαύρου κουτιού" στις SSRIs, υποδηλώνοντας ότι τα φάρμακα μπορεί να αυξηθούν ο κίνδυνος αυτοκτονικών σκέψεων σε παιδιά 10 και ο οργανισμός συνέχισε να προειδοποιεί για πιθανές παρενέργειες σε ασθενείς όλων των ηλικιών. Αυτές οι εξελίξεις αποτελούν ένα διφορούμενο δίλημμα τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους γιατρούς τους, που επιθυμούν να διαχειριστούν με επιτυχία την κατάθλιψη, αλλά να αποφεύγουν τις δυνητικά θανατηφόρες παρενέργειες που σχετίζονται με συνταγογραφούμενα αντικαταθλιπτικά. Για την ασφαλή και αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάθλιψης, περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται προς τη SAMe. Αν και η SAMe έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της κατάθλιψης για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα, 11,12 έχει λάβει σχετικά λίγη προσοχή στην επικρατούσα ιατρική βιβλιογραφία μέχρι πρόσφατα. Σήμερα, ωστόσο, αυξανόμενα στοιχεία υποδηλώνουν ότι το SAMe λειτουργεί καθώς και ορισμένα αντικαταθλιπτικά, ενώ παρουσιάζει ένα ανώτερο προφίλ ασφαλείας. Το SAMe επηρεάζει το μεταβολισμό των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου ντοπαμίνη και σεροτονίνη, και οι δύο συμβάλλουν στη ρύθμιση της διάθεσης.13 Επίσης διασχίζει το σχεδόν αδιαπέραστο εμπόδιο μεταξύ του αίματος και του εγκεφάλου, ένα εμπόδιο που εμποδίζει πολλά φάρμακα να δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα.14 Φυσικά τα επίπεδα SAMe που εμφανίζονται είναι χαμηλότερα στο νωτιαίο υγρό των ατόμων που πάσχουν από κατάθλιψη, 15 και τα αυξανόμενα επίπεδα SAMe στο αίμα έχουν βρεθεί ότι προκαλούν βελτίωση στα καταθλιπτικά συμπτώματα.16 Οι επιστήμονες ανακάλυψαν επίσης μια σαφή σύνδεση μεταξύ SAMe και φολικού οξέος, αποδεικνύοντας ότι οι δύο τα θρεπτικά συστατικά λειτουργούν μαζί για να επηρεάσουν ευεργετικά τους νευροδιαβιβαστές μονοαμίνης, παρέχοντας έτσι υποστήριξη για υγιή διάθεση και βέλτιστη λειτουργία γνωστικού και νευρικού συστήματος.13 Σε μια μικρή ανοικτή δοκιμή το 1984, οι ερευνητές έλαβαν θεραπεία με εννέα καταθλιπτικούς ασθενείς με SAMe και επτά εμφάνισαν βελτίωση ή ανακούφιση των συμπτωμάτων τους.17 Σε άλλη ανοικτή δοκιμή σε 20 εξωτερικούς ασθενείς, η θεραπεία με SAMe διέλυσε πλήρως καταθλιπτικά συμπτώματα σε 7 στους 11 ασθενείς που είχαν δεν υπήρξε ιστορικό κακής ανταπόκρισης στα αντικαταθλιπτικά και σε 2 από τους 9 ασθενείς που είχαν αποτύχει σε προηγούμενες θεραπείες με αντικαταθλιπτικά φάρμακα.18 Αρκετές μελέτες στα τέλη της δεκαετίας του 1980 βρήκαν ότι το SAMe είναι εξίσου αποτελεσματικό με τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά8 στην καταπολέμηση της κατάθλιψης. Σε μία διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη δοκιμή ασθενών με μεγάλη κατάθλιψη,16 εννέα έλαβαν ενδοφλέβια SAMe και εννέα έλαβαν ιμιπραμίνη για 14 ημέρες. Βελτίωση παρατηρήθηκε στην ομάδα SAMe μέχρι το τέλος της πρώτης εβδομάδας και στο τέλος της δοκιμής, το 66% της ομάδας SAMe παρουσίασε σημαντική βελτίωση, σε σύγκριση με μόνο το 22% στην ομάδα της ιμιπραμίνης. Πιο πρόσφατα, ιταλοί ερευνητές δημοσίευσαν τα αποτελέσματα δύο πολυκεντρικών δοκιμών που συγκρίνουν SAMe με την από του στόματος ιμιπραμίνη.3,19 Στην πρώτη δοκιμή, 143 ασθενείς έλαβαν 1600 mg SAMe από του στόματος κάθε μέρα, ενώ 138 έλαβαν 150 mg ημερησίως ιμιπραμίνης. Στη δεύτερη δοκιμή, 147 ασθενείς έλαβαν 400 mg ημερησίως SAMe με ενδομυϊκή ένεση και 148 έλαβαν από του στόματος ιμιπραμίνη. Οι ερευνητές συνέκριναν έπειτα τις βαθμολογίες των ασθενών σε δύο τυπικές κλίμακες κατάθλιψης. Ενώ τα αποτελέσματα της θεραπείας ήταν τα ίδια για τους ασθενείς που έλαβαν SAMe και ιμιπραμίνη, οι ασθενείς SAMe εμφάνισαν σημαντικά λιγότερες παρενέργειες. Το 46% των ασθενών με μείζονα κατάθλιψη εμφανίζουν είτε μερική ανταπόκριση είτε καμία απόκριση στην αντικαταθλιπτική θεραπεία, υπογραμμίζοντας την ανάγκη στρατηγικών για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας κατάθλιψης.12 Το 2004, οι ερευνητές μελέτησαν τις συμπληρωματικές επιδράσεις του SAMe και των σύγχρονων αντικαταθλιπτικά φάρμακα.20 Τριάντα ασθενείς οι οποίοι είχαν ελλιπείς απαντήσεις σε SSRI ή βενλαφαξίνη (Effexor®) χορηγήθηκαν 800-1600 mg ανά ημέρα SAMe για έξι εβδομάδες. Το πενήντα τοις εκατό αυτών των ανθεκτικών στη θεραπεία ασθενών βελτιώθηκε με την προσθήκη SAMe στη θεραπεία τους και το 43% εμφάνισε ύφεση των συμπτωμάτων. Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση της αντικαταθλιπτικής θεραπείας με SAMe μπορεί να είναι αποτελεσματική στην ανακούφιση της ανθεκτικής στην θεραπεία κατάθλιψης. Μια γρήγορη έναρξη δράσης είναι ιδιαίτερα σημαντική στις θεραπείες για τη θεραπεία της κατάθλιψης. Ενώ τα περισσότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα χρειάζονται έως και τρεις εβδομάδες για να προκαλέσουν σημαντικές επιδράσεις, οι ενέσεις SAMe (στα 400 mg ημερησίως) σε 195 ασθενείς 21 μείωσαν τα συμπτώματα κατάθλιψης μετά από μόλις επτά ημέρες, με περαιτέρω βελτίωση κατά 15 ημέρες - σχεδόν μια εβδομάδα πριν από τη βελτίωση αναμένεται με συνταγογραφούμενα φάρμακα. Σε ασθενείς με κατάθλιψη με HIV / AIDS, η θεραπεία με 22 SAMe μείωσε επίσης τα αποτελέσματα συμπτωμάτων κατάθλιψης μετά από μόλις μία εβδομάδα θεραπείας, με διαρκή βελτίωση για όλες τις οκτώ εβδομάδες της δοκιμής. Το SAMe έχει επίσης αποδειχθεί ότι επιταχύνει την έναρξη της δράσης των τυπικών αντικαταθλιπτικών. Για παράδειγμα, σε μια διπλά τυφλή μελέτη 40 ασθενών που άρχισαν θεραπεία με 150 mg ημερησίως από του στόματος ιμιπραμίνη, 23 εγχύσεις SAMe (στα 200 mg ημερησίως) μείωσαν τα καταθλιπτικά συμπτώματα ταχύτερα απ 'ότι η ιμιπραμίνη. Η ινομυαλγία, μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από σοβαρό μυοσκελετικό πόνο και συχνές διαταραχές ύπνου, οδηγεί συχνά σε έντονες αλλαγές στη διάθεση, συμπεριλαμβανομένων των καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Το SAMe σε δόσεις μέχρι 800 mg ημερησίως έχει δείξει υπόσχεση στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ινομυαλγίας όπως η κατάθλιψη, η κόπωση και η πρωινή δυσκαμψία - πιθανώς ως αποτέλεσμα των αντιφλεγμονωδών και ανυψωτικών ιδιοτήτων του.24,25- Το S-αδενοσυλομεθειονίνη (SAMe) εισήχθη στις ΗΠΑ το 1996 ως φάρμακο για την καταπολέμηση της κατάθλιψης, το οποίο εισήχθη στις ΗΠΑ το 1996 από το ίδρυμα Life Extension.
- Το SAMe συμμετέχει σε πολλές βασικές βιοχημικές αντιδράσεις στο σώμα, συμβάλλοντας στην αντιοξειδωτική προστασία, την κυτταρική σηματοδότηση και την παραγωγή νευροδιαβιβαστών και ορμονών.
- Το SAMe αυξάνει γρήγορα και αποτελεσματικά την κατάθλιψη, με αποτελεσματικότητα συγκρίσιμη με εκείνη των συνταγογραφούμενων φαρμάκων και ελάχιστες ή καθόλου παρενέργειες. Μπορεί ακόμη και να βοηθήσει στη διαχείριση περιπτώσεων ανθεκτικής κατάθλιψης.
- Το SAMe προσφέρει πολλά οφέλη για όσους πάσχουν από ασθένειες του ήπατος και της χοληδόχου κύστης, ενισχύοντας τη ροή της χολής και προστατεύοντας το ήπαρ από τις βλάβες που προκαλούνται από την τοξίνη. Εξαλείφει επίσης τον πόνο και τη φλεγμονή της αρθρίτιδας, με αποτελέσματα συγκρίσιμα με εκείνα των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) όπως η ιβουπροφαίνη.
- Το SAMe υποστηρίζει την υγιή ενδοθηλιακή λειτουργία και μπορεί μία μέρα να χρησιμοποιηθεί για την προστασία των επενδύσεων των αιμοφόρων αγγείων έναντι των επικίνδυνων επιδράσεων της ισχαιμίας (στέρηση οξυγόνου) που συμβαίνει με καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο και χειρουργική επέμβαση μεταμόσχευσης.
1. Vedantum S. Antidepressants a suicide risk for young adults. The Washington Post. December 14, 2006:A162. Friedel HA, Goa KL, Benfield P. S-adenosyl-L-methionine. A review of its pharmacological properties and therapeutic potential in liver dysfunction and affective disorders in relation to its physiological role in cell metabolism. Drugs. 1989 Sep;38(3):389-416.
3. Pancheri P, Scapicchio P, Chiaie RD. A double-blind, randomized parallel-group, efficacy and safety study of intramuscular S-adenosyl-L-methionine 1,4-butanedisulphonate (SAMe) versus imipramine in patients with major depressive disorder. Int J Neuropsychopharmacol. 2002 Dec;5(4):287-94.
4. Roncaglia N, Locatelli A, Arreghini A, et al. A randomised controlled trial of ursodeoxycholic acid and S-adenosyl-l-methionine in the treatment of gestational cholestasis. BJOG. 2004 Jan;111(1):17-21.
5. Soeken KL, Lee WL, Bausell RB, Agelli M, Berman BM. Safety and efficacy of S-adenosylmethionine (SAMe) for osteoarthritis. J Fam Pract. 2002 May;51(5):425-30.
6. Mischoulon D, Fava M. Role of S-adenosyl-L-methionine in the treatment of depression: a review of the evidence. Am J Clin Nutr. 2002 Nov;76(5):1158S-61S.
7. Frezza M, Surrenti C, Manzillo G, et al. Oral S-adenosylmethionine in the symptomatic treatment of intrahepatic cholestasis. A double-blind, placebo-controlled study. Gastroenterology. 1990 Jul;99(1):211-5.
8. Kagan BL, Sultzer DL, Rosenlicht N, Gerner RH. Oral S-adenosylmethionine in depression: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Am J Psychiatry. 1990 May;147(5):591-5.
9. Gibbons RD, Hur K, Bhaumik DK, Mann JJ. The relationship between antidepressant prescription rates and rate of early adolescent suicide. Am J Psychiatry. 2006 Nov;163(11):1898-904.
10. Rihmer Z, Akiskal H. Do antidepressants t(h)reat(en) depressives? Toward a clinically judicious formulation of the antidepressant-suicidality FDA advisory in light of declining national suicide statistics from many countries. J Affect Disord. 2006 Aug;94(1-3):3-13.
11. Monaco P, Quattrocchi F. Study of the antidepressive effects of a biological transmethylating agent (S-adenosyl-methione or SAM). Riv Neurol. 1979 Nov;49(6):417-39.
12. Papakostas GI, Alpert JE, Fava M. S-adenosyl-methionine in depression: a comprehensive review of the literature. Curr Psychiatry Rep. 2003 Dec;5(6):460-6.
13. Carney MW, Edeh J, Bottiglieri T, Reynolds EM, Toone BK. Affective illness and S-adenosyl methionine: a preliminary report. Clin Neuropharmacol. 1986;9(4):379-85.
14. Carney MW, Toone BK, Reynolds EH. S-adenosylmethionine and affective disorder. Am J Med. 1987 Nov 20;83(5A):104-6.
15. Bottiglieri T, Godfrey P, Flynn T, et al. Cerebrospinal fluid S-adenosylmethionine in depression and dementia: effects of treatment with parenteral and oral S-adenosylmethionine. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1990 Dec;53(12):1096-8.
16. Bell KM, Potkin SG, Carreon D, Plon L. S-adenosylmethionine blood levels in major depression: changes with drug treatment. Acta Neurol Scand Suppl. 1994;154:15-8.
17. Lipinski JF, Cohen BM, Frankenburg F, et al. Open trial of S-adenosylmethionine for treatment of depression. Am J Psychiatry. 1984 Mar;141(3):448-50.
18. Rosenbaum JF, Fava M, Falk WE, et al. The antidepressant potential of oral S-adenosyl-l-methionine. Acta Psychiatr Scand. 1990 May;81(5):432-6.
19. Delle CR, Pancheri P, Scapicchio P. Efficacy and tolerability of oral and intramuscular S-adenosyl-L-methionine 1,4-butanedisulfonate (SAMe) in the treatment of major depression: comparison with imipramine in 2 multicenter studies. Am J Clin Nutr. 2002 Nov;76(5):1172S-6S.
20. Alpert JE, Papakostas G, Mischoulon D, et al. S-adenosyl-L-methionine (SAMe) as an adjunct for resistant major depressive disorder: an open trial following partial or nonresponse to selective serotonin reuptake inhibitors or venlafaxine. J Clin Psychopharmacol. 2004 Dec;24(6):661-4.
21. Fava M, Giannelli A, Rapisarda V, Patralia A, Guaraldi GP. Rapidity of onset of the antidepressant effect of parenteral S-adenosyl-L-methionine. Psychiatry Res. 1995 Apr 28;56(3):295-7.
22. Shippy RA, Mendez D, Jones K, Cergnul I, Karpiak SE. S-adenosylmethionine (SAM-e) for the treatment of depression in people living with HIV/AIDS. BMC Psychiatry. 2004 Nov 11;438.
23. Berlanga C, Ortega-Soto HA, Ontiveros M, Senties H. Efficacy of S-adenosyl-L-methionine in speeding the onset of action of imipramine. Psychiatry Res. 1992 Dec;44(3):257-262.
24. Jacobsen S, nneskiold-Samsoe B, Andersen RB. Oral S-adenosylmethionine in primary fibromyalgia. Double-blind clinical evaluation. Scand J Rheumatol. 1991;20(4):294-302.
25. Tavoni A, Vitali C, Bombardieri S, Pasero G. Evaluation of S-adenosylmethionine in primary fibromyalgia. A double-blind crossover study. Am J Med. 1987 Nov 20;83(5A):107-10.
26. Miller AL. The methionine-homocysteine cycle and its effects on cognitive diseases. Altern Med Rev. 2003 Feb;8(1):7-19.
27. Bottiglieri T. Folate, vitamin B12, and neuropsychiatric disorders. Nutr Rev. 1996 Dec;54(12):382-90.
28. Bottiglieri T, Laundy M, Crellin R, et al. Homocysteine, folate, methylation, and monoamine metabolism in depression. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2000 Aug;69(2):228-32.
29. Colell A, Garcia-Ruiz C, Miranda M, et al. Selective glutathione depletion of mitochondria by ethanol sensitizes hepatocytes to tumor necrosis factor. Gastroenterology. 1998 Dec;115(6):1541-51.
30. Fernandez-Checa JC, Kaplowitz N, Garcia-Ruiz C, et al. GSH transport in mitochondria: defense against TNF-induced oxidative stress and alcohol-induced defect. Am J Physiol. 1997 Jul;273(1 Pt 1):G7-17.
31. Patrick L. Toxic metals and antioxidants: Part II. The role of antioxidants in arsenic and cadmium toxicity. Altern Med Rev. 2003 May;8(2):106-28.
32. Chawla RK, Bonkovsky HL, Galambos JT. Biochemistry and pharmacology of S-adenosyl-L-methionine and rationale for its use in liver disease. Drugs. 1990;40 Suppl 3:98-110.
33. Sofia HJ, Chen G, Hetzler BG, Reyes-Spindola JF, Miller NE. Radical SAM, a novel protein superfamily linking unresolved steps in familiar biosynthetic pathways with radical mechanisms: functional characterization using new analysis and information visualization methods. Nucleic Acids Res. 2001 Mar 1;29(5):1097-106.
34. Fernandez-Checa JC, Colell A, Garcia-Ruiz C. S-Adenosyl-L-methionine and mitochondrial reduced glutathione depletion in alcoholic liver disease. Alcohol. 2002 Jul;27(3):179-83.
35. Arias-Diaz J, Vara E, Garcia C et al. S-adenosylmethionine protects hepatocytes against the effects of cytokines. J Surg Res. 1996 Apr;62(1):79-84.
36. Dhiman RK, Chawla YK. Is there a link between oestrogen therapy and gallbladder disease? Expert Opin Drug Saf. 2006 Jan;5(1):117-29.
37. Richardson WS, Carter KM, Helm B, et al. Risk factors for gallstone disease in the laparoscopic era. Surg Endosc. 2002 Mar;16(3):450-2.
38. Di PC, Tritapepe R, Di PF, Frezza M, Stramentinoli G. S-adenosyl-L-methionine antagonizes oral contraceptive-induced bile cholesterol supersaturation in healthy women: preliminary report of a controlled randomized trial. Am J Gastroenterol. 1984 Dec;79(12):941-4.
39. Look MP, Riezler R, Reichel C, et al. Is the increase in serum cystathionine levels in patients with liver cirrhosis a consequence of impaired homocysteine transsulfuration at the level of gamma-cystathionase? Scand J Gastroenterol. 2000 Aug;35(8):866-72.
40. Yu J, Sauter S, Parlesak A. Suppression of TNF-alpha production by S-adenosylmethionine in human mononuclear leukocytes is not mediated by polyamines. Biol Chem. 2006 Dec;387(12):1619-27.
41. Loguercio C, Nardi G, Argenzio F, et al. Effect of S-adenosyl-L-methionine administration on red blood cell cysteine and glutathione levels in alcoholic patients with and without liver disease. Alcohol Alcohol. 1994 Sep;29(5):597-604.
42. Diaz BA, Dominguez HR, Uribe AF. Parenteral S-adenosylmethionine compared to placebos in the treatment of alcoholic liver diseases. An Med Interna. 1996 Jan;13(1):9-15.
43. Mato JM, Camara J, Fernandez de PJ, et al. S-adenosylmethionine in alcoholic liver cirrhosis: a randomized, placebo-controlled, double-blind, multicenter clinical trial. J Hepatol. 1999 Jun;30(6):1081-9.
44. Purohit V, Russo D. Role of S-adenosyl-L-methionine in the treatment of alcoholic liver disease: introduction and summary of the symposium. Alcohol. 2002 Jul;27(3):151-4.
45. Podymova SD, Nadinskaia MIu. Clinical trial of heptral in patients with chronic diffuse liver disease with intrahepatic cholestasis syndrome. Klin Med (Mosk). 1998;76(10):45-8.
46. Polli E, Cortellaro M, Parrini L, Tessari L, Cherie LG. Pharmacological and clinical aspects of S-adenosylmethionine (SAMe) in primary degenerative arthropathy (osteoarthrosis). Minerva Med. 1975 Dec 5;66(83):4443-59.
47. Stramentinoli G, Pezzoli C, Catto E. Anti-inflammatory and analgesic action of S-adenosyl-L-methionine (SAMe) in experimental tests on laboratory animals. Minerva Med. 1975 Dec 5;66(83):4434-42.
48. Barcelo HA, Wiemeyer JC, Sagasta CL, Macias M, Barreira JC. Effect of S-adenosylmethionine on experimental osteoarthritis in rabbits. Am J Med. 1987 Nov 20;83(5A):55-9.
49. Barcelo HA, Wiemeyer JC, Sagasta CL, Macias M, Barreira JC. Experimental osteoarthritis and its course when treated with S-adenosyl-L-methionine. Rev Clin Esp. 1990 Jun;187(2):74-8.
50. Gutierrez S, Palacios I, Sanchez-Pernaute O, et al. SAMe restores the changes in the proliferation and in the synthesis of fibronectin and proteoglycans induced by tumour necrosis factor alpha on cultured rabbit synovial cells. Br J Rheumatol. 1997 Jan;36(1):27-31.
51. Glorioso S, Todesco S, Mazzi A, et al. Double-blind multicentre study of the activity of S-adenosylmethionine in hip and knee osteoarthritis. Int J Clin Pharmacol Res. 1985;5(1):39-49.
52. Caruso I, Pietrogrande V. Italian double-blind multicenter study comparing S-adenosylmethionine, naproxen, and placebo in the treatment of degenerative joint disease. Am J Med. 1987 Nov 20;83(5A):66-71.
53. Maccagno A, Di Giorgio EE, Caston OL, Sagasta CL. Double-blind controlled clinical trial of oral S-adenosylmethionine versus piroxicam in knee osteoarthritis. Am J Med. 1987 Nov 20;83(5A):72-7.
54. Vetter G. Double-blind comparative clinical trial with S-adenosylmethionine and indomethacin in the treatment of osteoarthritis. Am J Med. 1987 Nov 20;83(5A):78-80.
55. Najm WI, Reinsch S, Hoehler F, Tobis JS, Harvey PW. S-adenosyl methionine (SAMe) versus celecoxib for the treatment of osteoarthritis symptoms: a double-blind cross-over trial. BMC Musculoskelet Disord. 2004 Feb 26;5:6.
56. Available at: http://www.pdrhealth.com/drug_info/nmdrugprofiles/nutsupdrugs/sad_0231.shtml. Accessed February 5, 2007.
57. Goren JL, Stoll AL, Damico KE, Sarmiento IA, Cohen BM. Bioavailability and lack of toxicity of S-adenosyl-L-methionine (SAMe) in humans. Pharmacotherapy. 2004 Nov;24(11):1501-7.
58. Carney MW, Chary TK, Bottiglieri T, Reynolds EH. The switch mechanism and the bipolar/unipolar dichotomy. Br J Psychiatry. 1989 Jan;154:48-51.
59. Han SH, Quon MJ, Koh KK. Reciprocal relationships between abnormal metabolic parameters and endothelial dysfunction. Curr Opin Lipidol. 2007 Feb;18(1):58-65.
60. Martens FM, Visseren FL. The operative risk factors in the metabolic syndrome: is it lipids and high BP or are there direct vascular effects of insulin resistance and obesity. Curr Diab Rep. 2007 Feb;7(1):74-81.
61. Wassink AM, Olijhoek JK, Visseren FL. The metabolic syndrome: metabolic changes with vascular consequences. Eur J Clin Invest. 2007 Jan;37(1):8-17.
62. Purushothaman KR, Meerarani P, Moreno PR. Inflammation and neovascularization in diabetic atherosclerosis. Indian J Exp Biol. 2007 Jan;45(1):93-102.
63. Soucy KG, Lim HK, Benjo A, et al. Single exposure gamma-irradiation amplifies xanthine oxidase activity and induces endothelial dysfunction in rat aorta. Radiat Environ Biophys. 2007 Jan 26.
64. Spijkerman AM, Smulders YM, Kostense PJ, et al. S-adenosylmethionine and 5-methyltetrahydrofolate are associated with endothelial function after controlling for confounding by homocysteine: the Hoorn Study. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2005 Apr;25(4):778-84.
65. Net M, Valero R, Almenara R, et al. Hepatic preconditioning after prolonged warm ischemia by means of S-adenosyl-L-methionine administration in pig liver transplantation from non-heart-beating donors. Transplantation. 2003 Jun 27;75(12):1970-7.