Zielona herbata - doniesienia czasopisma The Lancet o niezmiernie pozytywnych danych

Jako że naukowcy wciąż odkrywają właściwości zdrowotne zielonej herbaty, niektórzy mogą uznać te odkrycia za całkiem nowe. Rzeczywiście, rosnące zainteresowanie świata zachodniego zdolnościami zielonej herbaty do zapobiegania chorobom, stara się przyćmić to, co azjatyckie kultury wiedziały od tysięcy lat: zielona herbata jest jednym z najsilniejszych, naturalnych czynników chroniących organizm przed wieloma chorobami, oferując w ten sposób realną nadzieję na uzyskanie dłuższego, zdrowego życia.

W azjatyckich populacjach, które regularnie piją zieloną herbatę, występuje niewielka zachorowalność na nowotwory.[1] W 1994 roku naukowcy z Shanghai Cancer Institute, w próbie przeprowadzonej na dużej grupie osób w Chinach, porównali stan zdrowia ludzi pijących zieloną herbatę z tymi, którzy tego nie robili. Odkryli, że osoby niepalące, które piły zieloną herbatę, rzadziej chorowały na nowotwór przełyku.[2]

Od tamtej chwili, naukowcy próbują dokładnie wyjaśnić, dlaczego u amatorów zielonej herbaty występuje mniejsze prawdopodobieństwo rozwoju nowotworu oraz zbadać sposób jej działania w ludzkim organizmie. Prowadzone w ostatnich kilku latach badania sugerują, że zielona herbata może efektywnie pomagać zapobiegać powstaniu wielu nowotworom, wliczając w to nowotwory pęcherza, okrężnicy, przełyku, trzustki, odbytu i żołądka.[3]

Za główny, odpowiedzialny za chemoprewencję, aktywny składnik zielonej herbaty, uważano polifenole - naturalne związki przeciwutleniające, znajdujące się w różnych roślinach. Herbata zawiera cztery główne polifenole zwane katechinami, stanowiące podgrupę flawonoidów, które są związkami rozpuszczalnymi w wodzie, również naturalnie występującymi w owocach, warzywach, kawie, czekoladzie i winie. Katechiny są silnymi antyoksydantami, które mogą łatwo zostać utlenione w organizmie. Odkryto, że ich potencjał jest znacznie większy niż przeciwutleniaczy, znajdujących się w soku z winogron i czerwonym winie.

Występujące w zielonej herbacie katechiny obejmują: 3-galusan epigalokatechiny (EGCG), epigalokatechiny (EGC) i 3-galusan epikatechiny (EKG).[4] Z pośród wymienionych, EGCG wykazuje najsilniejszą aktywność przeciwnowotworową. Badania kliniczne wykazały, że jego właściwość przeciwutleniająca niszczy wolne rodniki i reaktywne formy tlenu, które mogą uszkadzać DNA, błony komórkowe i inne elementy komórki, czyniąc w ten sposób organizm bardziej podatny na rozwój nowotworu i innych chorób zwyrodnieniowych.

Obecnie naukowcy wierzą, że potrafią zidentyfikować mechanizm odpowiedzialny za zdolności antykancerogenne EGCG. Od dawna panuje przekonanie, że zielona herbata oddziałuje na białka związane z powstawaniem i proliferacją komórek nowotworowych. W 2003 roku badania wykazały silny związek między przeciwnowotworowymi właściwościami polifenoli herbaty i hamowaniem zasadniczej ścieżki koniecznej dla rozwoju wielu powszechnych, ludzkich guzów.[5]

Zielona herbata - potwierdzone efekty przeciwnowotworowe

Badania opublikowane w 2004 r. poparły te odkrycia, a nawet umocniły dowody na temat zdolności zielonej herbaty do walki z nowotworami. W pewnej próbie zbadano efekty leczenia różnymi stężeniami zielonej herbaty, sztucznie wywołanych nowotworów płuc u samic myszy.[6] Terapia z 0,6% preparatem zielonej herbaty znacznie zmniejszyła ilość guzów płucnych jak również zahamowała angiogenezę - powstanie nowych naczyń krwionośnych potrzebnych do rozwoju nowotworów.

W drugiej próbie, Prostate Cancer Prevention Trial, zbadano pozytywne działanie zielonej herbaty na najpowszechniej diagnozowany wśród mężczyzn w USA nowotwór trzewny - tylko w 2004 roku zdiagnozowano ponad 230 000 przypadków. Wyniki badań przyniosły sporo danych popierających stosowanie zielonej herbaty i innych substancji jako “obiecujących czynników”, zapobiegających powstaniu nowotworu prostaty.[7] Testowano je w nowej, obszernej klinicznej próbie III fazy chemoprewencji.

W badaniu opublikowanym w marcu 2004 roku, analizowano stosowanie dietetycznych komponentów, zdolnych do hamowania wzrostu komórek nowotworowych, nie wpływając na rozwój zdrowych komórek. Wyjątkowy dobry wpływ na komórki nowotworowe piersi ma EGCG (3-galusan epigalokatechiny). Jak wykazano, hamuje on aktywność telomerazy, enzymu, który przedłuża życie komórek nowotworowych, poprzez utrzymywanie końcówek chromosomów komórek guza. Leczenie EGCG zwiększyło również procentową apoptozę komórek. Skłoniło to naukowców do wywnioskowania, że EGCG powoduje “skrócenie żywotności komórek [nowotworu] i wywołanie apoptozy, zapewniając w ten sposób molekularną podstawę dla rozwoju EGCG jako nowego chemoprewencyjnego i farmakologicznie bezpiecznego czynnika walczącego z nowotworem piersi.”[8]

Dalsze badania wykazały, że picie zielonej herbaty powstrzymuje proliferację komórek T, ludzkiego, limfotropowego wirusa typu 1, który jest związany z rodzajem T-komórkowej białaczki u dorosłych.[9] Naukowcy z Mayo Clinic odkryli, że EGCG (3-galusan epigalokatechiny) znajdujący się w zielonej herbacie pomaga zabijać komórki najpopularniejszej, chronicznej białaczki w USA. Badanie, wykorzystujące laboratoryjne kultury komórek wykazało, że EGCG zakłóca sygnały komunikacyjne komórek białaczki, niezbędne do przeżycia.[10] Badane komórki zostały pobrane od pacjentów z B-komórkową, chroniczną, limfocytową  białaczką, najczęściej diagnozowaną u osób po 60. roku życia. Nie ma żadnego lekarstwa na tę formę białaczki, chociaż w najcięższych przypadkach stosuje się chemioterapię. Badania Mayo Clinic wykazały, że EGCG z zielonej herbaty wywołał śmierć komórek białaczki w ośmiu na dziesięć przypadków testowanych w laboratorium.[11]

Co więcej, zielona herbata to dobre rozwiązanie dla osób cierpiących na nowotwór skóry. Jak wykazano, EGCG (3-galusan epigalokatechiny) reguluje metastazę lub niekontrolowaną ekspansję komórek czerniaka (nowotworu skóry) do płuc.[12] To odkrycie jest szczególnie istotne, ponieważ właśnie metastaza guzów, a nie sam guz, powoduje śmierć.

Dowody potwierdzające ogrywanie przez zieloną herbatę ważnej roli w zapobieganiu nowotworom są tak przytłaczające, że Chemo-prevention Branch of the National Cancer Institute, rozpoczął dalsze badania nad rozwijaniem składników herbaty jako czynników chemoprewencyjnych u ludzi.[13]

Camellia sinensis
Camellia sinensis to azjatycki krzew, który jest źródłem zarówno zielonej jak i czarnej herbaty. Oba napoje są tak popularne, że każdego roku około 2,5 miliona ton herbaty jest produkowanych z wysuszonych pęków liści tej rośliny.[14] Nic dziwnego, że zaraz za wodą, herbata jest drugim, najczęściej konsumowanym napojem świata. Główna różnica między dwoma rodzajami (kolorami) herbaty wynika z ich różnych metod produkcji: czarna herbata, preferowana w Europie i Ameryce, jest suszona i fermentowana, a zieloną poddaje się gotowaniu na parze i następnie suszy.[15]

Gotowanie na parze zapobiega oksydacji przez dezaktywowanie naturalnych enzymów herbaty, dając zielonej herbacie  chemiczną właściwość, różną od jej ciemniejszego kuzyna (jako jedyna, jest najbliższa świeżym, naturalnym liściom herbaty).[16] Ta różnica co najmniej częściowo tłumaczy sławę zielonej herbaty w Azji, bardzo skutecznej w walce z powszechnymi dolegliwościami.

Udowodnione właściwości kardioprotekcyjne

Osoby mieszkające w Chinach i Japonii od zawsze cieszyły się mniejszą częstotliwością zapadania na choroby serca niż na Zachodnie. Obecnie większość naukowców uznaje, że zielona herbata jest co najmniej w części odpowiedzialna za tą rozbieżność. Wyniki badań przeprowadzonych na ludziach przez ostatnie parę dekad wykazały, że konsumpcja zielonej herbaty jest skorelowana z niższymi poziomami cholesterolu,  modulując w ten sposób czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.[17] Badania u mężczyzn wykazały, że większe, dietetyczne spożywanie flawonoidów, głównie pochodzących z herbaty, jest związane ze zmniejszoną śmiertelnością w wyniku wieńcowej choroby serca oraz ze zredukowaną częstotliwością wystąpienia zawału mięśnia sercowego lub ataku serca.[18]

Ostanie badania posunęły te odkrycia o kolejny krok do przodu. Próby zwierzęce wykazały, że katechiny zielonej herbaty przeciwdziałają miażdżycy dzięki działaniom przeciwutleniającym i obniżającym poziomy lipidów we krwi. Zbadano również, jak zmiana dawek zielonej herbaty wpływa na tę chorobę. Mniejsze ilości zredukowały skalę miażdżycy o około 26-46 %, wyższe natomiast jeszcze bardziej efektywnie - o około 48-63 %. Zielona herbata pomogła również w regulacji poziomów niebezpiecznych lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), jak również stosunku LDL do HDL (lipoprotein o wysokiej gęstości). Jak wykazano, w odpowiednich dawkach, suplementacja zielonej herbaty jest równie skuteczna u ludzi.

Testy przeprowadzone w Chiba, w Japonii, zbadały wpływ spożywanej zielonej herbaty na chorobę tętnic wieńcowych na 203 pacjentach, którzy byli poddani angiografii wieńcowej. Jak wykazano, osoby nie cierpiące na schorzenia arterii, spożywały znacznie więcej zielonej herbaty, w porównaniu z chorującymi. Naukowcy wywnioskowali, że konsumpcja tego napoju w badanej populacji, rzeczywiście jest związana z mniejszą częstotliwością zapadania na choroby serca.[19] Według badaczy, osoby pijące najwięcej zielonej herbaty, miały mniejsze prawdopodobieństwo powstania choroby tętnic wieńcowych.

Zespół z Cedars-Sinai Medical Center’s Atherosclerosis Research Centerostatnio zbadał niedawno wpływ zielonej herbaty na miażdżycę, wykorzystując myszy z wysokimi poziomami cholesterolu we krwi. Naukowcy testowali działanie oczyszczonej formy EGCG (3-galusan epigalokatechiny) na nowych i starych blaszkach miażdżycowych. Jak się okazało, EGCG znacznie zmniejszył formowanie nowych blaszek w aorcie, ale nie miał żadnego wpływu na te wcześniej powstałe.[20] Zgodnie z wynikami autora badań, lekarza Kuang-Yuh Chyu, wprowadzona w dogodnym, decydującym momencie podczas wczesnego tworzenia się blaszek terapia przeciwutleniająca, mogłaby przynieść lecznicze korzyści.

Stres oksydacyjny nie jest wyłącznie związany z chorobami sercowo-naczyniowymi, ale również z nadciśnieniem. Badania epidemiologiczne wykazały, że spożywanie zielonej herbaty może zmniejszyć ciśnienie krwi. W dwóch próbach, japońscy naukowcy dążyli do ustalenia, czy zielona herbata mogłaby zmniejszyć ciśnienie krwi u podatnych na udary, szczurów z nadciśnienieniem.[21] Jak się okazało, podczas dnia, skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi było znacznie niższe u zwierząt, które były karmione suplementami katechin zielonej herbaty, wymieszanych z wodą. Dane wykazały, że polifenole tego napoju łagodziły wzrosty ciśnienia krwi dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym. Ilości wykorzystane w eksperymencie odpowiadają w przybliżeniu jednemu litrowi herbaty, więc regularna jej konsumpcja może dostarczyć pewną ochronę przed nadciśnieniem również u ludzi.[22]

Ochrona starzejącego się mózgu

Naukowcy wierzą, że zielona herbata może zwolnić efekty normalnego procesu starzenia się i związanej z nim regresji mózgu. W pewnej próbie z 2004 roku, zbadano wpływ długotrwałego przyjmowania katechin z zielonej herbaty na uszkodzenia powstałe w wyniku procesu starzenia się i utleniania, wykorzystując do tego dojrzałe myszy z atrofią mózgu i kognitywnym zaburzeniem. Spożywane katechiny skutecznie zahamowały rozwój tych chorób [23] sugerując, że zielona herbata może co najmniej częściowo poprawić niekorzystne funkcjonalne zmiany, które naturalnie występują w starzejącym się mózgu.

Inne, nowe badanie kliniczne odkryło, że zielona herbata zapewnia również ochronę przed typowo związanym z udarem, pogorszeniem funkcji mózgu. Jak zauważono wcześniej, katechiny zielonej herbaty mają silne właściwości przeciwutleniające, broniące organizm przed miażdżycą, przyczyną udaru. W tej próbie wykazano, że katechiny zmniejszają zarówno obszar jak i rozmiar uszkodzeń mózgu, następujących po udarze.[24] Zgodnie z naukowcami, codzienne przyjmowanie katechin zielonej herbaty zapewnia wymierny poziom ochrony mózgu, broniąc go przed “nieodwracalnymi uszkodzeniami wywołanymi niedokrwiennością [udarem] i deficytami neurologicznymi.”[25]

Uznaje się, że zwyrodnienie układu nerwowego, które występuje m.in. w chorobie Parkinsona, Alzheimera, obejmuje złożony zbiór toksycznych reakcji, wliczając w to stany zapalne, neurotoksyczność, podniesione poziomy tlenku żelaza i azotu oraz zmniejszenie przeciwutleniaczy. Te przykładowe czynniki, prowadzą do zerwania i ostatecznego uszkodzenia neuronów. Prowadzi to do aktualnego poglądu, że farmaceutyki ukierunkowane na pojedyncze „cele” mogą być nieefektywne, ale już leki lub ich połączenie, które atakują stany chorobowe na różne sposoby, mogą być skuteczne w leczeniu zaburzeń zwyrodnienia układu nerwowego.[26]

Polifenole - katechiny zielonej herbaty - są skutecznymi zmiataczami wolnych rodników. Uważa się również, że odgrywają ważną rolę w różnych komórkowych mechanizmach, odnoszących się do działalności neuroprotekcyjnej. Naukowcy coraz częściej podejrzewają, że katechiny mogą być ściśle związane z aktywacją genów przetrwania i z komórkową sygnalizacyjną ścieżką, jak również z regulacją zdrowego komórkowego metabolizmu. W rezultacie, katechiny uważa się za terapeutyczne czynniki leczące choroby zwyrodnienia układu nerwowego, obejmujące regresję mózgu.[27]

Zdrowe poziomy cukru we krwi

Zielona herbata może pomóc znormalizować oraz utrzymać zdrowe poziomy cukru we krwi. Epidemiologiczne dane sugerują, że spożywanie tego napoju zapobiega powstaniu cukrzycy typu II.[28] U przebadanych, zdrowych ochotników, zielona herbata wspierała zdrowy metabolizm glukozy (co ustalono za pomocą doustnych testów tolerancji glukozy).[29] Obniżyła również poziomy glukozy we krwi u myszy, chorujących na cukrzycę, nie wpływając na poziomy insuliny w surowicy.[30] Zielona herbata wydaje się zatem zapewniać efekty antyhiperglikemiczne. Może być ona pomocnym czynnikiem zapobiegającym powstaniu cukrzycy typu II oraz wspomagającym zdrowy metabolizm glukozy.

Miejscowe stosowanie zielonej herbaty również wykazuje korzyści zdrowotne
Jak wykazano, naturalnie występujące w filiżance zielonej herbaty polifenole, zapewniają ochronę przed różnymi potencjalnie śmiertelnymi nowotworami. Nowe badania pokazują również, że miejscowe stosowanie suplementów zielonej herbaty może dostarczyć podobną, silną ochronę przeciwnowotworową. Konkretnie, zielona herbata może ochronić skórę przed uszkodzeniami spowodowanymi przez szkodliwe promienie ultrafioletowe, przyczynę nowotworu skóry, fotostarzenia i stanów zapalnych.

Próba opublikowana w czasopiśmie Nutrition and Cancer, zbadała wpływ miejscowo stosowanych polifenoli zielonej herbaty - 3-galusan epigalokatechiny (EGCG), na zapobieganie nowotworom skóry u myszy, wystawionych na promieniowanie ultrafioletowe. Zwierzęta były leczone różnymi dawkami EGCG przed i w trakcie trwania całego eksperymentu. Naukowcy odkryli, że miejscowe stosowanie oczyszczonego EGCG znacznie zmniejszyło guzy skóry, wywołane przez promieniowanie ultrafioletowe.[31] Doustne przyjmowanie EGCG nie miało pozytywnego wpływu na rozmiar nowotworu guza skóry w tym badaniu.[32]

W innej próbie przeprowadzonej na myszach wykazano, że miejscowe stosowanie polifenoli zielonej herbaty zapobiega inicjacji i rozwojowi guzów skóry. Wyciąg z tej rośliny spowodował również częściową regresję istniejącego brodawczaka skóry. Dzięki zapewnieniu właściwości chemoprotekcyjnych przed wszystkimi stadiami karcynogenezy, miejscowe stosowanie zielonej herbaty wydaje się prowadzić do istotnej ochrony skóry.[33]

Badania przeprowadzone na ludziach również wykazują korzyści z miejscowego stosowania zielonej herbaty. W próbie prowadzonej na Case Western Reserve University, stosowanie EGCG (3-galusan epigalokatechiny) na ludzkiej skórze, wywołało kilka korzystnych efektów. Aplikowany przed wystawieniem na promieniowanie ultrafioletowe, EGCG znacznie zablokował wywołaną przez UVB infiltrację leukocytów, główną przyczynę powstawania reaktywnych form tlenu. Stosowanie EGCG zmniejszyło również zaczerwienienia na skórze, związane z ekspozycją na promienie UVB. Skóra, która była leczona EGCG, wykazała niższe poziomy zapalnych prostaglandynowych metabolitów. Wiadomo, że prostaglandyny odgrywają decydującą rolę w generowaniu wolnych rodników i rozwoju guzów skóry. Naukowcy wywnioskowali, że EGCG z ekstraktu zielonej herbaty może być pożytecznym miejscowym czynnikiem, chroniącym przed wywołaną promieniami UVB karcynogenezą, fotostarzeniem się i stanami zapalnymi skóry.[34]

Te odkrycia wykazują, że zielona herbata oferuje bogactwo ochronnych korzyści, nie tylko jako wspierający zdrowie napój, ale również jako miejscowa aplikacja na skórze. Zewnętrzne stosowanie polifenoli zielonej herbaty może dostarczyć ochronę przeciwutleniającą, pomagając bronić skórę przed uszkadzającymi efektami promieniowania ultrafioletowego, takimi jak nowotwór i fotostarzenie się. Obfite stosowanie zielonej herbaty, może w ten sposób dostarczyć ochronę przed miejscowymi i trzewnymi nowotworami, chorobami serca i oznakami starzenia się.

Ulga od artretyzmu

Naukowcy wierzą, że przeciwutleniacze zielonej herbaty mogą również zwalczyć stany zapalne i pomóc zapobiec artretyzmowi.

Trwające badania na Case West-ern Reserve University sugerują, że suplementacja zielonej herbaty może opóźnić początek i zmniejszyć stan zaawansowania co najmniej jednego typu artretyzmu.[35] W tej próbie myszy, które były karmione polifenolami zielonej herbaty, były znacznie mniej podatne na rozwój wywołanego przez kolagen artretyzmu, który jest podobny do reumatoidalnego zapalenia stawów u ludzi. Naukowcy zauważyli, że u artretycznych myszy, które otrzymywały polifenole, opóźnił się początek powstania artretyzmu, a choroba przybrała mniej poważną formę. Zauważono u nich również znaczną redukcję zapalnych mediatorów, w tym cyklooksygenazy-2 i czynnika nekrozy guza alfa.

Inna próba zbadała efekty katechin zielonej herbaty na ludzkiej i bydlęcej chrząstce in vitro. Odkryto, że, katechiny zielonej herbaty hamują uszkodzenia proteoglikanu i kolagenu typu 2, które są składnikami zdrowej tkanki stawowej. Autorzy badania wywnioskowali: “katechiny zielonej herbaty chronią chrząstkę, a konsumpcja tego napoju może mieć działanie profilaktyczne dla artretyzmu i przynieść korzyść cierpiącym już na tą chorobę poprzez redukcję stanów zapalnych i spowalnianie uszkodzeń chrząstki.”[36]

Zielona herbata jest starożytnym napojem, przed którą nadal rysuje się świetlana przyszłość w  zapobieganiu chorobom i wpieraniu zdrowia. Jako potężne źródło przeciwutleniaczy, może pomóc zapobiec nowotworom, ochronić układ  sercowo-naczyniowy, wspomagać zdrowe poziomy cukru we krwi i łagodzić neurologiczne efekty procesu starzenia się. Dzięki temu, zielona herbata jest bezpiecznym, skutecznym i naturalnym remedium wspierającym długie i zdrowe życie.

Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.