Fisetyna i starzejący się mózg
Wykazano, że składniki odżywcze pochodzenia roślinnego chronią mózg przez zmianami powodującymi zaburzenia neurologiczne.
W 2021 roku w dwóch artykułach przeglądowych, fisetyna została uznana za jeden z najbardziej obiecujących składników roślinnych.[1,2]
Badania przedkliniczne wykazują skuteczność fisetyny w zmniejszaniu skutków udaru mózgu, hamowaniu łagodnych zaburzeń poznawczych i ochronie przed demencją.[1,2]
Wielofunkcyjny składnik odżywczy
Flawonoidy to grupa związków roślinnych wykazujących właściwości prozdrowotne.
Fisetyna to flawonoid roślinny posiadający dziesiątki mechanizmów biologicznych wspomagających zdrowie neurologiczne.[2]
Fisetyna występuje w wielu owocach i warzywach, jednak w bardzo małych ilościach. Większość dostępnych na rynku suplementów fisetyny cechuje się słabą przyswajalnością.[3]
Zastosowanie powłoki z błonnika kozieradki rozwiązało problem niskiej dostępności biologicznej fisetyny.
Powłoka z błonnika kozieradki chroni fisetynę przed zbyt szybkim rozkładem oraz zwiększa jej dostępność biologiczną niemal 25-krotnie.[4]
Nadzieja dla dotkniętych schorzeniami neurologicznymi
W badaniach przedklinicznych fisetyna okazała się obiecująca w przypadku szeregu zaburzeń neurologicznych:[1,2]
- Choroba Alzheimera,
- Starzenie się mózgu i spadek funkcji poznawczych,
- Udar mózgu,
- Neurologiczne powikłania cukrzycy,
- Depresja,
- Poważny uraz mózgu,
- Choroba Parkinsona,
- Choroba Huntingtona,
- Stwardnienie zanikowe boczne (ALS),
- Neurotoksyczność (uszkodzenie układu nerwowego spowodowane toksynami),
- Schizofrenia,
- Demencja naczyniowa i
- Inne rodzaje chorób neurodegeneracyjnych
Dodatkowo w badaniu klinicznym fisetyna poprawiła odpowiedź organizmu na leczenie udaru niedokrwiennego.[5]
Walka ze schorzeniami neurologicznymi
Wyniki badań naukowych opublikowany w roku 2021 wykazały, że fisetyna moduluje aż 37 różnych szlaków biologicznych.[2]
Dzięki temu, fisetyna może zmniejszać zarówno ryzyko i nasilenie związanych z wiekiem schorzeń neurologicznych.
Pięć sposobów, w jakie fisetyna chroni mózg i układ nerwowy to:
1. Zapobieganie gromadzeniu toksyn w mózgu
W mózgu gromadzą się fragmenty toksycznych białek zwanych beta-amyloidem i hiperfosforylowanego białka tau. W modelach przedklinicznych fisetyna zapobiegała kumulacji obu tych białek.[6,7]
W innym badaniu zauważono, że fisetyna zwiększała też autofagię (proces oczyszczania komórek, w którym usuwane są istniejące toksyczne białka z komórek mózgowych).[8]
2. Aktywność antyoksydacyjna
Stres oksydacyjny jest istotnym czynnikiem przyczyniającym się do powstawania zaburzeń neurologicznych.
Fisetyna jest silnym przeciwutleniaczem, który może usuwać szkodliwe związki, zanim te wyrządzą szkody w organizmie.[1]
W modelach przedklinicznych wykazano, że fisetyna zwiększa wewnątrzkomórkowe poziomy niezbędnego dla życia komórek glutationu ("wymiatacza" wolnych rodników).[9]
3. Redukcja przewlekłego stanu zapalnego
Chroniczny stan zapalny przyczynia się do większości przewlekłych chorób mózgu.
W badaniach przedklinicznych dwie formy fisetyny blokowały aktywację jądrowego czynnika kappa B (NF-kB) - głównego regulatora stanu zapalnego.[10,11] Działanie to zapobiegało uwalnianiu związków prozapalnych.
W badaniu przeprowadzonym na grupie myszy podatnych na schorzenia neurologiczne typu Alzheimer, podawanie fisetyny we wczesnym lub średnim wieku zapobiegło spadkowi zdolności uczenia się i zapamiętywania.
Fisetyna ograniczała również poziomy związków prozapalnych, których to poziomy są podwyższone w chorobie Alzheimera i innych zaburzeniach neurodegeneracyjnych.[12]
4. Wsparcie pamięci i procesu uczenia się
Białko o nazwie CREB pomaga komórkom mózgowym przystosować się do procesów tworzenia i utrzymywania pamięci długotrwałej.[13] Jest to kluczowy składnik tworzenia pamięci.
W badaniach przedklinicznych fisetyna zwiększa aktywację CREB i wzmacnia utrzymywanie pamięci długotrwałej.[13-15]
5. Blokowanie uszkodzeń spowodowanych glikacją
Glikacja zachodzi, gdy glukoza przyłącza się do białek, DNA i lipidów, tworząc toksyczne związki.
Uszkodzenia powodowane przez glikację są związane z dysfunkcjami poznawczymi i chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera.[16] Zglikowany beta-amyloid jest jeszcze bardziej szkodliwy dla funkcji mózgu, niż jego forma niezglikowana.[17]
W badaniach z udziałem myszy wykazano, że fisetyna zmniejsza glikację i ogranicza jej szkodliwe działanie.[18]
- Od 2016 roku uważa się, że zaburzenia neurologiczne odpowiadają za większą niepełnosprawność, niż jakakolwiek inna przyczyna. Zaburzenia neurologiczne są ponadto drugą najczęstszą przyczyną zgonów.
- Fisetyna jest składnikiem odżywczym występującym w wielu owocach i warzywach, jednak w bardzo niewielkich ilościach.
- Fisetyna podawana doustnie jest szybko metabolizowana, jednak połączenie fisetyny z błonnikiem kozieradki zwiększa jej biodostępność niemal 25-krotnie.
- Badania przedkliniczne wykazały, że fisetyna może przynosić korzyści w przypadku schorzeń neurologicznych, w tym udaru mózgu, choroby Alzheimera i Parkinsona, starzenia się mózgu i pogorszenia funkcji poznawczych. Zakończono również badania kliniczne dotyczące fisetyny, a kolejne już rozpoczęto.
Podsumowanie
Fisetyna to flawonoid posiadający dziesiątki mechanizmów biologicznych wspomagających zdrowie układu nerwowego. Fisetyna zmniejsza ponadto ryzyko zaburzeń neurologicznych.
Istnieje szereg przedklinicznych dowodów potwierdzających właściwości fisetyny.
Mechanizmy działania fisetyny obejmują zapobieganie lub/i leczenie stanów neurologicznych, takich jak udar, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona i pogorszenie funkcji poznawczych.
Odkrycie senolityków stało się przełomem w walce ze skutkami starzenia.
Związki senolityczne mogą eliminować starzejące się komórki z mózgu i z całego organizmu. Starzejące się (dysfunkcyjne) komórki są bowiem przyczyną wielu schorzeń pojawiających się w podeszłym wieku, w tym także chorób neurodegeneracyjnych.[19]
W badaniach przedklinicznych, eliminowanie starzejących się komórek poprawiało funkcjonowanie tkanek, zmniejszało ryzyko chorób przewlekłych i wydłużało życie.[20-22]
W panelu złożonym z 10 flawonoidów testowanych na myszach genetycznie predysponowanych do szybkiego i przedwczesnego starzenia, fisetyna okazała się najsilniejszym środkiem senolitycznym.[23]
Senolityki, takie jak fisetyna, są bardzo obiecujące w walce ze skutkami starzenia i chorobami związanymi z wiekiem.
Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.
- Maher P. Preventing and Treating Neurological Disorders with the Flavonol Fisetin. Brain Plast. 2021 Feb 9;6(2):155-66.
- Ravula AR, Teegala SB, Kalakotla S, et al. Fisetin, potential flavonoid with multifarious targets for treating neurological disorders: An updated review. Eur J Pharmacol. 2021 Nov 5;910:174492.
- Grynkiewicz G, Demchuk OM. New Perspectives for Fisetin. Front Chem. 2019;7:697.
- Akay. A cross over pilot pharmacokinetic study of fisetin 1000 mg and formulated fisetin 200 mg administered in a single dose to healthy volunteers. Manufacturer’s study (in press for future publication). 2020.
- Wang L, Cao D, Wu H, et al. Fisetin Prolongs Therapy Window of Brain Ischemic Stroke Using Tissue Plasminogen Activator: A Double-Blind Randomized Placebo-Controlled Clinical Trial. Clin Appl Thromb Hemost. 2019 Jan-Dec;25:1076029619871359.
- Ahmad A, Ali T, Park HY, et al. Neuroprotective Effect of Fisetin Against Amyloid-Beta-Induced Cognitive/Synaptic Dysfunction, Neuroinflammation, and Neurodegeneration in Adult Mice. Mol Neurobiol. 2017 Apr;54(3):2269-85.
- Xiao S, Lu Y, Wu Q, et al. Fisetin inhibits tau aggregation by interacting with the protein and preventing the formation of beta-strands. Int J Biol Macromol. 2021 May 1;178:381-93.
- Kim S, Choi KJ, Cho SJ, et al. Fisetin stimulates autophagic degradation of phosphorylated tau via the activation of TFEB and Nrf2 transcription factors. Sci Rep. 2016 Apr 26;6:24933.
- Maher P. How fisetin reduces the impact of age and disease on CNS function. Front Biosci (Schol Ed). 2015 Jun 1;7(1):58-82.
- Molagoda IMN, Jayasingha J, Choi YH, et al. Fisetin inhibits lipopolysaccharide-induced inflammatory response by activating beta-catenin, leading to a decrease in endotoxic shock. Sci Rep. 2021 Apr 16;11(1):8377.
- Xu M-X, Ge C-X, Li Q, et al. Fisetin nanoparticles protect against PM2.5 exposure-induced neuroinflammation by down-regulation of astrocytes activation related NF-B signaling pathway. Journal of Functional Foods. 2020 2020/02/01/;65:103716.
- Currais A, Prior M, Dargusch R, et al. Modulation of p25 and inflammatory pathways by fisetin maintains cognitive function in Alzheimer’s disease transgenic mice. Aging Cell. 2014 Apr;13(2):379-90.
- Maher P, Akaishi T, Abe K. Flavonoid fisetin promotes ERK-dependent long-term potentiation and enhances memory. Proc Natl Acad Sci U S A. 2006 Oct 31;103(44):16568-73.
- He WB, Abe K, Akaishi T. Oral administration of fisetin promotes the induction of hippocampal long-term potentiation in vivo. J Pharmacol Sci. 2018 Jan;136(1):42-5.
- Maher P. Modulation of multiple pathways involved in the maintenance of neuronal function during aging by fisetin. Genes Nutr. 2009 Dec;4(4):297-307.
- Chrysanthou M, Miro Estruch I, Rietjens I, et al. In Vitro Methodologies to Study the Role of Advanced Glycation End Products (AGEs) in Neurodegeneration. Nutrients. 2022 Jan 15;14(2).
- Chen C, Li XH, Tu Y, et al. Abeta-AGE aggravates cognitive deficit in rats via RAGE pathway. Neuroscience. 2014 Jan 17;257:1-10.
- Thangthaeng N, Poulose SM, Miller MG, et al. Preserving Brain Function in Aging: The Anti-glycative Potential of Berry Fruit. Neuromolecular Med. 2016 Sep;18(3):465-73.
- Kritsilis M, S VR, Koutsoudaki PN, et al. Ageing, Cellular Senescence and Neurodegenerative Disease. Int J Mol Sci. 2018 Sep 27;19(10):2937.
- Kirkland JL, Tchkonia T. Cellular Senescence: A Translational Perspective. EBioMedicine. 2017 Jul;21:21-8.
- Kirkland JL, Tchkonia T, Zhu Y, et al. The Clinical Potential of Senolytic Drugs. J Am Geriatr Soc. 2017 Oct;65(10):2297-301.
- Zhu Y, Tchkonia T, Pirtskhalava T, et al. The Achilles’ heel of senescent cells: from transcriptome to senolytic drugs. Aging Cell. 2015 Aug;14(4):644-58.
- Yousefzadeh MJ, Zhu Y, McGowan SJ, et al. Fisetin is a senotherapeutic that extends health and lifespan. EBioMedicine. 2018 Oct;36:18-28.