Żurawina: smaczny owoc zapewniający wiele korzyści zdrowotnych
Żurawina wykazuje wiele korzyści zdrowotnych - od walki z nowotworami po wsparcie zdrowia serca.
Obecnie w USA rolnicy uprawiają żurawinę w wielu północnych stanach, w tym w Massachusetts i Oregonie. Żurawina uprawiana jest także w Kanadzie i północnej Europie. Ludzie coraz częściej poszukują produktów żurawinowych (i innych produktów jagodowych), ponieważ ich korzystne działanie poprawiające ogólny stan zdrowia i wydajność są powszechnie znane.[1]
Malutkie owoce i ogromne korzyści zdrowotne
Skuteczność żurawiny w walce z infekcjami dróg moczowych została już udowodniona.[2] Obecnie prowadzone są badania pod kątem szerokiego wachlarza innych potencjalnych korzystnych działań żurawiny, w tym zwalczania wrzodów trawiennych[3] i hamowania płytki nazębnej, która może prowadzić do próchnicy.[4]
Żurawina, jako bogate źródło przeciwutleniaczy jest intensywnie badana pod kątem jej potencjału przeciwstarzeniowego oraz jako środek poprawiający zdrowie układu krążenia i zdolność organizmu do zwalczania nowotworów.[5-7] Naukowcy z Danii, którzy przebadali małą grupę zdrowych kobiet (w sumie dziewięć), zaobserwowali wyraźny wzrost aktywności antyoksydacyjnej w osoczu badanych już po jednej do dwóch godzin po wypiciu 500 ml soku żurawinowego.[8]
Udowodniono, że żurawina zapobiega infekcjom dróg moczowych
Infekcje dróg moczowych stanowią ogromny problem zdrowotny dotykający każdego roku miliony ludzi. Infekcje dróg moczowych są powodem około 8,3 miliona wizyt lekarskich każdego roku. Kobiety są na nie bardziej podatne, a jedna na pięć kobiet w ciągu swojego życia zapada na zapalenie układu moczowego. Infekcje dróg moczowych u mężczyzn nie są tak częste jak u kobiet, jednak mogą być bardzo poważne.[9]
W styczniu 2008 roku ciesząca się dużą estymą baza danych Cochrane Database of Systematic Reviews opublikowała podsumowanie najbardziej miarodajnych badań przeprowadzonych do tej pory na temat wartości żurawiny w zapobieganiu stanom zapalnym układu moczowego. Podsumowanie obejmowało 10 badań, w których łącznie udział wzięło ponad 1000 podmiotów badawczych.[2]
W siedmiu badaniach porównywano działanie soku z żurawiny/żurawiny z borówką z działaniem placebo, innego soku lub samej wody. W czterech innych badaniach naukowcy porównali działanie tabletek z żurawiną z tabletkami placebo. W jednym badaniu oceniano zarówno działanie soku, jak i tabletek.[2]
Wykazano, że produkty z żurawiną znacznie zmniejszyły liczbę przypadków stanów zapalnych układu moczowego, których pacjenci doświadczyli w ciągu roku, w porównaniu z substancjami kontrolnymi. Produkty żurawinowe były skuteczniejsze w zmniejszaniu stanów zapalnych układu moczowego u kobiet podatnych na nawracające infekcje w porównaniu ze starszymi mężczyznami i kobietami oraz z innymi grupami podatnymi na infekcje pęcherza moczowego.[2]
W ostatnich latach ewoluowała wiedza na temat tego, w jaki sposób żurawina chroni przed zapaleniem układu moczowego. Zwykle mocz jest sterylny. Nie zawiera bakterii, wirusów i/lub grzybów, chociaż zawiera płyny, sole i odpady. Infekcja występuje wówczas, gdy małe organizmy - zwykle bakterie z przewodu pokarmowego, takie jak Escherichia coli - przyczepiają się do ujścia cewki moczowej i zaczynają się namnażać. Jeśli bakterie przemieszczają się w górę cewki moczowej do pęcherza moczowego i rozmnażają się dalej, dochodzi wtedy do infekcji pęcherza moczowego.[9]
Początkowo naukowcy sądzili, że to kwasy owocowe zawarte w żurawinie hamują rozwój bakterii w moczu. Niedawno badacze skupili się na badaniu zdolności innych składników zawartych w żurawinie do zapobiegania przyleganiu bakterii do miejsc w obrębie dróg moczowych.[10] Inżynierowie chemicy badają mechanizmy, za pomocą których substancje chemiczne zawarte w żurawinie zakłócają zdolność bakterii do wiązania się z określonymi receptorami na komórkach wyściełających drogi moczowe.[11] Naukowcy twierdzą, że lepsze zrozumienie sposobu, w jaki bakterie przyczepiają się do ludzkich tkanek, doprowadzi do pojawienia się skuteczniejszych terapii opartych na produktach naturalnych, w tym żurawinie.[11]
Te czerwone owoce od tysiącleci stosowane są przez mieszkańców Arktyki i Skandynawii. Żurawina od dawna obecna jest także w diecie obywateli USA. Żurawina należy do rodziny owoców Vaccinium, której innym dobrze znanym przedstawicielem jest borówka amerykańska.
Rdzenni Amerykanie nazywali ten cierpki czerwony owoc "sassamanash". Owoc został pokazany głodującym osadnikom angielskim i to właśnie oni nazwali go „żurawiną” ponieważ kwiaty żurawiny przypominały głowę ptaka, żurawia. Przez stulecia Amerykanie myśleli o żurawinie głównie jako o dodatku do indyka na świątecznym stole. W ostatnich dziesięcioleciach spożycie żurawiny znacznie wzrosło. Owoce te stały się powszechnie dostępne, a ich korzyści zdrowotne zyskały szersze uznanie.
Zapobieganie wrzodom trawiennym
Zdolność składników żurawiny do zapobiegania przyleganiu bakterii do komórek w ludzkim organizmie może być obiecująca w leczeniu wrzodów trawiennych (niebezpiecznej dolegliwości zdrowotnej zwiększającej ryzyko raka żołądka). Większość wrzodów trawiennych spowodowana jest zakażeniem żołądka lub górnego odcinka jelita cienkiego bakterią Helicobacter pylori.[12]
Badania laboratoryjne wykazały, że składniki soku żurawinowego hamują adhezję H. pylori do komórek nabłonka żołądka.[13] Badania z udziałem ludzi wykazują, że żurawina ma praktyczne zastosowanie w zwalczaniu wrzodowej infekcji żołądka wywołanej przez H. pylori.[3,14] W jednym z takich badań analizowano wpływ soku żurawinowego na populację osób zakażonych H. pylori, u których występowało wysokie ryzyko raka żołądka. Po 35 dniach u 14% osób, które spożywały sok żurawinowy, wynik testu na obecność H. pylori był ujemny, w porównaniu z zaledwie 5% osób, które spożywały napój placebo.[3] Dodatkowe badania sugerują, że żurawina może zwiększać skuteczność konwencjonalnej terapii farmaceutycznej stosowanej w celu wyeliminowania H. infekcja pylori.[14] Terapie oparte na żurawinie mogłyby zatem zająć ważne miejsce w programach mających na celu wyeliminowanie wrzodów trawiennych.
Wsparcie w walce z nowotworami
Trwają liczne badania mające na celu analizę potencjału przeciwnowotworowego produktów żurawinowych. W jednym z tego typu badań, przez osiem tygodni szczury wystawione były na działanie substancji chemicznej, która indukowała wzrost raka pęcherza moczowego. Począwszy od tygodnia po ostatniej dawce podanego czynnika rakotwórczego, szczury otrzymywały dawki 1,0 ml lub 0,5 ml koncentratu soku żurawinowego dziennie do końca badania. Naukowcy zaobserwowali zależny od dawki efekt zapobiegawczy. U szczurów, które otrzymywały 1,0 ml koncentratu żurawinowego dziennie, zanotowano znacznie mniej guzów pęcherza moczowego w porównaniu z tymi, które otrzymywały o połowę mniej koncentratu.[15]
Inne badania wykorzystujące modele nowotworów w laboratorium sugerują, że ekstrakty i związki żurawiny mogą pomóc w hamowaniu wzrostu i proliferacji raka płuc, piersi, prostaty i okrężnicy. Żurawina może pomóc w walce z nowotworami poprzez liczne mechanizmy, w tym indukowanie zaprogramowanej śmierci komórki (apoptozy), hamowanie aktywności enzymu biorącego udział w rozprzestrzenianiu się guza oraz hamowanie enzymów związanych ze stanem zapalnym i nowotworami.[6]
Wsparcie zdrowia serca
Jako bogate źródło flawonoidów, żurawina wzbudza również zainteresowanie ze względu na jej potencjał w zakresie hamowania groźnej dla serca blaszki miażdżycowej. Badania wykazują, że diety zawierające pokarmy i napoje bogate we flawonoidy mogą zmniejszać ryzyko miażdżycy. Żurawina zawiera trzy rodzaje flawonoidów: antocyjany, flawonole i proantocyjanidyny.[16] Flawonoidy te są silnymi przeciwutleniaczami, mogącymi chronić zdrowie układu krążenia, między innymi poprzez modulowanie poziomu lipidów we krwi, wsparcie utrzymania optymalnego ciśnienia krwi, a także utrudnianie tworzenia się złogów lipidów w ścianach naczyń krwionośnych (blaszka miażdżycowa).
Poza korzystnie działającymi przeciwutleniaczami - flawonoidami - żurawina jest również dobrym źródłem witaminy C i błonnika pokarmowego. Sto gramów surowej żurawiny dostarcza:[18]
|
Korzyści dla zdrowia jamy ustnej
Żurawina może wspomagać zdrowie zębów i dziąseł. Owoce żurawiny zawierają specjalną substancję chemiczną, która może hamować, a nawet odwracać tworzenie się osadów płytki nazębnej, które często prowadzą do próchnicy.[4] Składniki żurawiny mogą również zmniejszyć stan zapalny dziąseł lub tkanek dziąseł, co może chronić przed zapaleniem przyzębia (choroba dziąseł, która może prowadzić do utraty zębów).[17] Te obiecujące odkrycia sugerują, że żurawina może wkrótce stać się stałym elementem programów opieki stomatologicznej.
Wzbogać swoją dietę o żurawinę
Przed rokiem 1930, większość żurawiny obecnej w USA kupowano w stanie świeżym. Obecnie żurawina występuje w wielu różnych formach (świeże owoce, soki, sosy i suszone owoce). Jako suplement diety, dostępne są także kapsułki z żurawiną. Soki, sosy i kapsułki są w ciągłej sprzedaży, a świeże owoce są zazwyczaj sprzedawane między wrześniem a grudniem. Ponieważ żurawina ma naturalnie cierpki smak, to do większości sprzedawanych na rynku soków i sosów żurawinowych dodawany jest cukier. Nawet bez dodatku cukru, czysty sok żurawinowy naturalnie zawiera dużo kalorii pochodzących z cukru.
Suplementy z żurawiną oferują korzystne działanie tych owoców jednak bez dodatkowych, zbędnych kalorii i cukru.
Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.
- J Agric Food Chem. 2008 Feb 13;56(3):627-9.
- Cochrane Database Syst Rev. 2008 Jan 23;(1).
- Helicobacter. 2005 Apr;10(2):139-45.
- J Am Dental Assoc. 1998;129:1719-23.
- J Nutr Biochem. 2007 Sep;18(9):567-79.
- Mol Nutr Food Res. 2008 Jun;52(Suppl 1):S18-27.
- Nutr Rev. 2007 Nov;65(11):490-502.
- Eur J Clin Nutr. 2000 May;54(5):405-8.
- http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/utiadult/index.htm.
- Mol Nutr Food Res. 2007 Jun;51(6):732-7.
- Colloids Surf B Biointerfaces. 2008 Aug 1;65(1):35-42.
- http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/hpylori.
- Crit Rev Food Sci Nutr. 2002;42(3 Suppl):279-84.
- Mol Nutr Food Res. 2007 Jun;51(6):746-51.
- Oncol Rep. 2008 Jun;19(6):1565-70.
- Crit Rev Food Sci Nutr. 2002;42(3 Suppl):301-16.
- Eur J Oral Sci. 2007 Feb;115(1):64-70.
- http://www.nutritiondata.com/facts/fruits-and-fruit-juices/1875/2.