Grzyby wzmacniające odporność
Grzyby stosowane są w lecznictwie od tysięcy lat.
Współczesna nauka wykazała, że grzyby lecznicze zawierają korzystne związki zwane beta glukanami, które wzmacniają układ odpornościowy.
Beta glukany jako takie wykazują właściwości przeciwwirusowe i wzmacniające odporność.[2-5]
Badania z udziałem ludzi wykazały, że przyjmowanie beta glukanów skraca zarówno czas trwania, jak i nasilenie infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak przeziębienie czy grypa.[6-11]
Łączenie beta glukanów z grzybami leczniczymi może wzmocnić różne funkcje odpornościowe organizmu.
Czym są beta glukany?
Beta glukany to grupa polisacharydów występujących w ścianach komórkowych grzybów, wodorostów i zbóż.[7]
Beta glukany pochodzące z drożdży i grzybów znane są ze swoich właściwości immunomodulujących.[7]
Beta glukany odżywiają także mikroflorę jelitową i wzmacniają działanie komórek odpornościowych.[3,12-15]
Kluczowe grzyby wspomagające odporność
Istnieją setki odmian grzybów. Trzy, które najskuteczniej wspierają układ odpornościowy, to shiitake, maitake i chaga.
Shiitake
Grzyby shiitake od wieków stosowane są w tradycyjnej medycynie azjatyckiej.[16] Zwiększają one liczbę komórek odpornościowych, w tym komórek T, które zwalczają określone rodzaje wirusów, oraz komórek NK (naturalni zabójcy), które zabijają różne wirusy, zakażone komórki, a także komórki nowotworowe.[17]
W badaniach na komórkach, ekstrakt shiitake potrafił bezpośrednio inaktywować kilka typów wirusów, a także blokować replikację wirusa.[18-20]
W zwierzęcym modelu ciężkiej bakteryjnej infekcji płuc, grzyby shiitake znacząco zmniejszyły liczbę bakterii w płucach i poprawiły stan zdrowia zwierząt.[21]
Shiitake zwiększają ponadto wydzielanie przeciwciał chroniących przewód pokarmowy i redukują białko C-reaktywne - marker stanu zapalnego.[17]
Maitake
W badaniach przedklinicznych wykazano że powszechnie stosowane w kuchni grzyby maitake aktywują niektóre komórki odpornościowe, które jako pierwsze wykorzystywane są do walki z infekcją (w tym komórki NK i makrofagi).[22,23]
Ekstrakty z maitake indukują również wydzielanie interferonów - białek poprawiających zdolność organizmu do obrony przed infekcjami.[23]
Chaga
Grzyby Chaga będące silnymi immunomodulatorami, rosną na olchach, bukach, brzozach i innych drzewach liściastych.
Kiedy naukowcy podali myszom lek hamujący aktywność układu odpornościowego, to zastosowanie właśnie ekstraktu z chaga przywrócił poziom komórek odpornościowych niemal do normy. Dzięki ekstraktowi chaga możliwe było utrzymanie niskiego poziomu czynnika martwicy nowotworu - markera stanu zapalnego.[24]
W badaniach przedklinicznych, chaga wykazała działanie przeciwwirusowe przeciwko szerokiej gamie wirusów, w tym grypie, opryszczce, wirusowemu zapaleniu wątroby typu C, HIV i innym.[25]
Aktywacja układu odpornościowego
Grzyby zawierają wiele związków prozdrowotnych, jednak najsilniejszymi, aktywnymi biologicznie środkami wspomagającymi odporność są beta glukany.
Beta glukany wiążą się z receptorami znajdującymi się na szeregu komórek ważnych dla odporności organizmu.[3,26] Dzięki temu funkcje tych komórek zostają wzmocnione, a to umożliwia skuteczniejszą obronę przed infekcjami i innymi zagrożeniami.
Odpowiedzi układu odpornościowego na zagrożenia można podzielić na dwa typy:[27]
- Odporność wrodzona, która stanowi pierwszą linię obrony organizmu, jest realizowana przez komórki odpornościowe, w tym makrofagi, neutrofile i komórki NK.
- Odporność nabyta. Komórki odporności nabytej obejmują limfocyty, takie jak komórki B i komórki T. Są to wyspecjalizowane komórki używane przez organizm w kolejnym etapie obrony w celu zwalczania określonego zagrożenia, takiego jak konkretna bakteria czy wirus. Odporność nabyta pomaga organizmowi rozwinąć długoterminową ochronę przed patogenem.
Beta glukany aktywują i stymulują oba typy odpowiedzi układu odpornościowego na zagrożenia.[3,4,17,28,29]
Co musisz wiedzieć: Grzyby i beta-glukany wzmacniają odporność
- Grzyby od dawna wykorzystywane są do celów leczniczych. Grzyby shiitake, maitake i chaga wspomagają układ odpornościowy, aktywując komórki odpornościowe.
- Beta glukany, związki znajdujące się w ścianach komórkowych grzybów, dodatkowo poszerzają spektrum korzyści immunologicznych grzybów.
- Doustne przyjmowanie beta glukanów może zwiększyć zdolność układu odpornościowego do zapobiegania i zwalczania infekcji (w tym przeziębienia i grypy), a także wspierać zdrową mikroflorę jelitową, a nawet odwrócić związane z wiekiem osłabienie układu odpornościowego.
- Połączenie beta glukanów z grzybami shiitake, maitake i chaga może pomóc w optymalizacji zdrowego funkcjonowania układu odpornościowego.
Wyniki badań klinicznych z udziałem ludzi
Aby potwierdzić wyżej wspomniane korzyści zdrowotne u ludzi, naukowcy przeprowadzili szereg różnych badań. Ochotnicy zostali losowo przydzieleni do grupy otrzymującej placebo lub do grupy otrzymującej beta-glukany. W większości badań stosowano dawkę 250 mg beta-glukanów.[6-11]
Beta glukany wykazały działanie zwalczające infekcje, szczególnie w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych (przeziębienie i grypa).
U uczestników którzy otrzymywali beta glukany, zaobserwowano: [6-11]
- Mniej dni z objawami infekcji,
- Mniej nasilone objawy infekcji,
- Skrócenie czasu niezdolności do pracy z powodu infekcji,
- Zwiększona liczba komórek odpornościowych we krwi,
- Wyższy poziom wydzielania interferonu i
- Zwiększone wydzielanie przeciwciał w ślinie, obrona przed infekcjami przewodu pokarmowego i dróg oddechowych.
Wyższe spożycie grzybów powiązane ze zmniejszoną śmiertelnością
We wrześniu 2021 roku naukowcy z College of Medicine na Pennsylvania State University opublikowali wyniki metaanalizy badań prospektywnych na temat związku między spożyciem grzybów a śmiertelnością, w której udział wzięło ponad 600 000 osób.[34]
Zaobserwowano, że większe spożycie grzybów korelowało z niższym ryzykiem śmierci z jakiejkolwiek przyczyny.
Przeprowadzone badanie obejmowało bardzo wszechstronną metaanalizę i wykorzystywało próbę reprezentatywną dorosłych Amerykanów w skali kraju.
Wcześniejsze badanie tego samego zespołu pochodzące z Trzeciego Krajowego Badania Zdrowia i Żywienia (NHANES III), obejmowało 15 546 uczestników obserwowanych średnio przez prawie 20 lat. Badanie to wykazało jeszcze silniejszą korelację pomiędzy spożyciem grzybów a niższą śmiertelnością z jakiejkolwiek przyczyny.[35]
W innej metaanalizie naukowcy zauważyli, że większe spożycie grzybów było powiązane z obniżeniem ryzyka nowotworu.[36]
Podczas badania nowotworu specyficznego dla danego miejsca, zaobserwowano istotny związek ze zmniejszonym ryzykiem nowotworu piersi i większym spożyciem grzybów.[36]
Beta glukany mogą również poprawić ogólną odpowiedź immunologiczną organizmu. W jednym z badań oceniano osoby z alergią na ambrozję, które otrzymywały placebo lub 250 mg beta glukanów.[30]
Po czterech tygodniach, w grupie otrzymującej beta glukany zanotowano znaczną redukcję objawów alergii i spadek ich nasilenia. Poprawiły się również wskaźniki nastroju, energii, wigoru, snu i ogólnej jakości życia.[30]
Odwracanie immunosenescencji
Osoby starsze stają się bardziej podatne na choroby zakaźne i nowotwory. Jest to spowodowane pogorszeniem funkcji odpornościowych zwanym immunosenescencją.[31]
W zwierzęcych modelach starzenia, spożycie beta glukanów pomagało zapobiegać osłabieniu układu odpornościowego lub nawet je odwrócić.[28,32]
W jednym z badań z udziałem myszy, beta glukany zwiększyły liczbę komórek odpornościowych i poprawiły ich funkcję, co z kolei wywarło rewitalizujący wpływ na reakcje układu odpornościowego.[32]
Silniejsza obrona jelit
Mikroflora jelitowa składa się z bilionów mikroorganizmów znajdujących się w przewodzie pokarmowym. Pożyteczne populacje tych mikroorganizmów mają kluczowe znaczenie w zwalczaniu infekcji i utrzymaniu optymalnego ogólnego stanu zdrowia.
Zarówno grzyby, jak i izolowane beta-glukany sprzyjają rozwojowi zdrowej mikroflory.[3,13-15]
Ponadto, pożyteczne bakterie konsumujące beta glukany wytwarzają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe[13,15], które wykazują następujące zalety:[33]
- Redukcja szkodliwych stanów zapalnych,
- Wsparcie zdrowej wyściółki jelit,
- Ochrona przed nowotworami,
- Wsparcie regulacji apetytu i metabolizmu.
Łączenie beta glukanów z grzybami wspomagających funkcje odpornościowe organizmu może wzmocnić cały układ odpornościowy.
Podsumowanie
Grzyby wykazują szerokie właściwości lecznicze, w tym silne wsparcie układu odpornościowego.
Beta glukany to związki występujące w ścianach komórkowych grzybów, drożdży, wodorostów i niektórych zbóż, znanych ze wsparcia układu odpornościowego.
Wykazano, że beta-glukany poprawiają odpowiedź immunologiczną, poprzez:
- Zapobieganie i zwalczanie infekcji, takich jak przeziębienie i grypa,
- Zapobieganie lub odwracanie immunosenesencji oraz
- Wsparcie zdrowej mikroflory jelitowej.
Starannie opracowana mieszanka beta glukanów z drożdży, grzybów shiitake, maitake i chaga może pomóc w utrzymaniu zdrowia układu odpornościowego.
Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.
- Stamets P, Zwickey H. Medicinal Mushrooms: Ancient Remedies Meet Modern Science. Integr Med (Encinitas). 2014 Feb;13(1):46-7.
- Blagodatski A, Yatsunskaya M, Mikhailova V, et al. Medicinal mushrooms as an attractive new source of natural compounds for future cancer therapy. Oncotarget. 2018 Jun 26;9(49):29259-74.
- Ciecierska A, Drywien ME, Hamulka J, et al. Nutraceutical functions of beta-glucans in human nutrition. Rocz Panstw Zakl Hig. 2019;70(4):315-24.
- Jin Y, Li P, Wang F. beta-glucans as potential immunoadjuvants: A review on the adjuvanticity, structure-activity relationship and receptor recognition properties. Vaccine. 2018 Aug 23;36(35):5235-44.
- Zhang M, Zhang Y, Zhang L, et al. Chapter Thirteen - Mushroom polysaccharide lentinan for treating different types of cancers: A review of 12 years clinical studies in China. In: Zhang L, ed. Progress in Molecular Biology and Translational Science. Vol 163: Academic Press; 2019:297-328.
- Carpenter KC, Breslin WL, Davidson T, et al. Baker’s yeast beta-glucan supplementation increases monocytes and cytokines post-exercise: implications for infection risk? Br J Nutr. 2013 Feb 14;109(3):478-86.
- Mah E, Kaden VN, Kelley KM, et al. Beverage Containing Dispersible Yeast beta-Glucan Decreases Cold/Flu Symptomatic Days After Intense Exercise: A Randomized Controlled Trial. J Diet Suppl. 2020;17(2):200-10.
- McFarlin BK, Carpenter KC, Davidson T, et al. Baker’s yeast beta glucan supplementation increases salivary IgA and decreases cold/flu symptomatic days after intense exercise. J Diet Suppl. 2013 Sep;10(3):171-83.
- McFarlin BK, Venable AS, Carpenter KC, et al. Oral Supplementation with Baker’s Yeast Beta Glucan Is Associated with Altered Monocytes, T Cells and Cytokines following a Bout of Strenuous Exercise. Front Physiol. 2017;8:786.
- Talbott S, Talbott J. Effect of BETA 1, 3/1, 6 GLUCAN on Upper Respiratory Tract Infection Symptoms and Mood State in Marathon Athletes. J Sports Sci Med. 2009;8(4):509-15.
- Feldman S, Schwartz H, Kalman D, et al. Randomized Phase II Clinical Trials of Wellmune WGP® for Immune Support During Cold and Flu Season. J Appl Res. 2009 01/01;9.
- Kim HS, Hong JT, Kim Y, et al. Stimulatory Effect of beta-glucans on Immune Cells. Immune Netw. 2011 Aug;11(4):191-5.
- Jayachandran M, Chen J, Chung SSM, et al. A critical review on the impacts of beta-glucans on gut microbiota and human health. J Nutr Biochem. 2018 Nov;61:101-10.
- Jayachandran M, Xiao J, Xu B. A Critical Review on Health Promoting Benefits of Edible Mushrooms through Gut Microbiota. Int J Mol Sci. 2017 Sep 8;18(9).
- Mitsou EK, Saxami G, Stamoulou E, et al. Effects of Rich in Beta-Glucans Edible Mushrooms on Aging Gut Microbiota Characteristics: An In Vitro Study. Molecules. 2020 Jun 18;25(12).
- Choudhury MBK, Rahman T. Shiitake Mushroom: A Tool of Medicine. Bangladesh Journal of Medical Biochemistry. 2013 01/20;5(1):24-32.
- Dai X, Stanilka JM, Rowe CA, et al. Consuming Lentinula edodes (Shiitake) Mushrooms Daily Improves Human Immunity: A Randomized Dietary Intervention in Healthy Young Adults. J Am Coll Nutr. 2015;34(6):478-87.
- Avtonomova AV, Krasnopolskaya LM. [Antiviral properties of basidiomycetes metabolites]. Antibiot Khimioter. 2014;59(7-8):41-8.
- Ren G, Xu L, Lu T, et al. Structural characterization and antiviral activity of lentinan from Lentinus edodes mycelia against infectious hematopoietic necrosis virus. Int J Biol Macromol. 2018 Aug;115: 1202-10.
- Rincao VP, Yamamoto KA, Ricardo NM, et al. Polysaccharide and extracts from Lentinula edodes: structural features and antiviral activity. Virol J. 2012 Feb 15;9:37.
- Masterson CH, Murphy EJ, Gonzalez H, et al. Purified beta-glucans from the Shiitake mushroom ameliorates antibiotic-resistant Klebsiella pneumoniae-induced pulmonary sepsis. Lett Appl Microbiol. 2020 Oct;71(4):405-12.
- Hou L, Meng M, Chen Y, et al. A water-soluble polysaccharide from Grifola frondosa induced macrophages activation via TLR4-MyD88-IKKbeta-NF-kappaB p65 pathways. Oncotarget. 2017 Oct 17;8(49):86604-14.
- Vetvicka V, Vetvickova J. Immune-enhancing effects of Maitake (Grifola frondosa) and Shiitake (Lentinula edodes) extracts. Ann Transl Med. 2014 Feb;2(2):14.
- Kim YR. Immunomodulatory Activity of the Water Extract from Medicinal Mushroom Inonotus obliquus. Mycobiology. 2005 Sep;33(3):158-62.
- Szychowski KA, Skora B, Pomianek T, et al. Inonotus obliquus - from folk medicine to clinical use. J Tradit Complement Med. 2021 Jul;11(4):293-302.
- Ji L, Sun G, Li J, et al. Effect of dietary beta-glucan on growth, survival and regulation of immune processes in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) infected by Aeromonas salmonicida. Fish Shellfish Immunol. 2017 May;64:56-67.
- Chaplin DD. Overview of the immune response. J Allergy Clin Immunol. 2010 Feb;125(2 Suppl 2):S3-23.
- Song L, Yuan J, Ni S, et al. Enhancement of adaptive immune responses of aged mice by dietary intake of beta-glucans, with special emphasis on anti-aging activity. Mol Immunol. 2020 Jan;117:160-7.
- Zheng X, Zou S, Xu H, et al. The linear structure of beta-glucan from baker’s yeast and its activation of macrophage-like RAW264.7 cells. Carbohydr Polym. 2016 Sep 5;148:61-8.
- Talbott SM, Talbott JA, Talbott TL, et al. beta-Glucan supplementation, allergy symptoms, and quality of life in self-described ragweed allergy sufferers. Food Sci Nutr. 2013 Jan;1(1):90-101.
- Aiello A, Farzaneh F, Candore G, et al. Immunosenescence and Its Hallmarks: How to Oppose Aging Strategically? A Review of Potential Options for Therapeutic Intervention. Front Immunol. 2019;10:2247.
- Xu X, Yang J, Ning Z, et al. Lentinula edodes-derived polysaccharide rejuvenates mice in terms of immune responses and gut microbiota. Food Funct. 2015 Aug;6(8):2653-63.
- Silva YP, Bernardi A, Frozza RL. The Role of Short-Chain Fatty Acids From Gut Microbiota in Gut-Brain Communication. Front Endocrinol (Lausanne). 2020 2020-January-31;11:25.
- Ba DM, Gao X, Al-Shaar L, et al. Prospective study of dietary mushroom intake and risk of mortality: results from continuous National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 2003-2014 and a meta-analysis. Nutr J. 2021 Sep 21;20(1):80.
- Ba DM, Gao X, Muscat J, et al. Association of mushroom consumption with all-cause and cause-specific mortality among American adults: prospective cohort study findings from NHANES III. Nutr J. 2021 Apr 22;20(1):38.
- Ba DM, Ssentongo P, Beelman RB, et al. Higher Mushroom Consumption Is Associated with Lower Risk of Cancer: A Systematic Review and Meta-Analysis of Observational Studies. Adv Nutr. 2021 Oct 1;12(5):1691-704.