Jak odwrócić objawy zespołu suchego oka
Szacuje się, że ponad 20 milionów Amerykanów cierpi na zespół suchego oka.
Schorzenie to występuje, gdy oczy nie wytwarzają wystarczającej ilości łez. Zespół suchego oka jest jedną z najczęstszych chorób oczu.1
Objawy zespołu suchego oka obejmują pieczenie, kłucie, podrażnienie, łzawienie, uczucie obcego ciała w oku, zmęczenie oczu i suchość. Zespół suchego oka znacząco wpływa na obniżenie jakości życia.1,2
Popularnie stosowane sposoby radzenia sobie z zespołem suchego oka nie są wystarczające. Dostępne bez recepty krople do oczu typu "sztuczne łzy, zapewniają jedynie krótkotrwałą ulgę.3
Restasis®, lek na receptę zatwierdzony przez FDA specjalnie na zespół suchego oka, może powodować działania niepożądane, takie jak pieczenie, swędzenie, kłucie, zaczerwienienie i niewyraźne widzenie - czyli dokładnie objawy zespołu suchego oka, które próbujemy wyeliminować!4
Japońscy naukowcy znaleźli znacznie lepsze rozwiązanie. Ekstrakt z jagód Maqui - doustny preparat, który poprzez zwiększenie naturalnej produkcji łez - bezpiecznie zwalcza objawy zespołu suchego oka.5,6 Ekstrakt ten może zapewnić szybką i długotrwałą ulgę suchym, podrażnionym oczom, jednocześnie zabezpieczając je przed dalszymi uszkodzeniami.
Naukowcy wykazali, że stosując zaledwie jedną kapsułkę tego ekstraktu dziennie przez okres 30 dni - można złagodzić objawy zespołu suchego oka i zapewnić długotrwałą ulgę dla oczu, bez ryzykownych skutków ubocznych, które mogą towarzyszyć stosowaniu kropli do oczu dostępnych na receptę.6
Zespół suchego oka - zagrożenia dla zdrowia
Łzy są absolutnie niezbędne do ochrony zewnętrznej warstwy gałki ocznej zwanej rogówką.
Poza utrzymaniem odpowiedniego nawilżenia oczu, łzy pomagają chronić oczy przed infekcjami, wypłukują ciała obce a także dostarczają kluczowych składników odżywczych. Rogówka nie jest unaczyniona, otacza ją płyn komory przedniej oka, a odpowiednie nawilżenie i dobrej jakości film łzowy dostarcza niezbędnych składników odżywczych i zwalcza infekcje.7,8
Łzy są niezbędne dla utrzymania optymalnego nawilżenia i odżywienia oczu, jednak kiedy ich jakość nie jest najlepsza, lub ilość nie jest wystarczająca - może pojawić się stan zapalny zwany zapaleniem rogówki i spojówki lub po prostu zespołem suchego oka.2
Niewystarczające nawilżenie rogówki skutkuje dwoma krytycznymi konsekwencjami: w fazie początkowej - dyskomfortem oka, którego następstwem w późniejszym okresie może być uszkodzeniem oka.
Kłucie oczu, swędzenie, stany zapalne, wrażliwość na światło, rozproszenie uwagi i trudności z ogniskowaniem mogą w sposób znaczący obniżyć jakość życia. Badania wykazują, że podrażnienie oczu może powodować bardzo duży dyskomfort, wpływając wręcz na stan naszego zdrowia psychicznego.9,10
Niestety, to co początkowo może wydawać się łagodnym podrażnieniem, z czasem może przekształcić się w upośledzenie wzroku. A to dlatego, że to właśnie łzy stanowią ochronę przed drobnoustrojami i zapobiegają powstawaniu infekcji oczu. W zespole suchego oka, gojenie wszelkich zadrapań czy uszkodzeń jest znacznie utrudnione.11 Uszkodzenie rogówki może być przyczyną pogorszenia wzroku.7
Zwiększona częstotliwość występowania zespołu suchego oka
Częstotliwość występowania zespołu suchego oka wzrasta zarówno w USA, jak i na całym świecie, i jest najpowszechniejsza wśród kobiet.1,6,12
Jest to związane z różnymi czynnikami ryzyka, takimi jak proces starzenia się, praca przy komputerze, wyświetlacze z płaskim ekranem, smartfony, soczewki kontaktowe, operacje korekcji wzroku i zaćmy a także stres, w tym również stres związany z ekspozycją na promieniowanie ultrafioletowe.1,13-18
Jakość — a nie tylko ilość — łez
U osób z zespołem suchego oka, zwykle mamy do czynienia z wytwarzaniem niewystarczającej ilości łez, lub ze zbyt szybkim ich odparowywaniem, jednak zasadniczym problemem jest zła jakość filmu łzowego.
Film łzowy składa się z trzech warstwy: warstwy wewnętrznej (mucynowej), warstwy środkowej (wodnej) i warstwy zewnętrznej (lipidowej).3 Zdrowie rogówki i spojówki uzależnione jest od dobrej jakości wszystkich tych warstw.
Niewielka ilość codziennie wytwarzanych w każdym oku łez, (zwykle od poniżej 1 ml do nieco ponad 3 ml ) 6 - musi zapewnić wystarczające nawilżenie, odżywienie i ochronę stosunkowo dużej powierzchni jaką jest oka. Jeśli warstwa środkowa (wodna) odparuje zbyt szybko to nastąpi nadmierna koncentracja pozostałych warstw 19-21, co z kolei będzie upośledzało wiele kluczowych funkcji filmu łzowego. Ponadto, brak wystarczającej ilości łez będzie powodował stany zapalne, które dodatkowo jeszcze bardziej obniżą produkcję łez. To takie błędne koło. 19
Nic więc dziwnego, że sztuczne łzy nie radzą sobie z leczeniem zespołu suchego oka, gdyż nie są w stanie odtworzyć bardzo złożonej struktury naturalnych łez. Czynniki te sprawiają, że badania nad wpływem ekstraktu z jagód Maqui na produkcję łez są tak ekscytujące. Ekstrakt z jagód Maqui w sposób bezpieczny i szybki zwiększa naturalną produkcję łez. Ekstrakt ten zapewnia szybką i długotrwałą ulgę suchym, podrażnionym oczom, i jednocześnie chroni oczy przed skutkami ciągłego podrażnienia.6
- Zewnętrznie położona warstwa lipidowa filmu łzowego jest warstwą tłuszczową i wytwarzana jest przez gruczoły Meiboma. Funkcją tej warstwy jest zapobieganie wysychaniu łez.26,27
- Środkowa warstwa jest warstwą wodną, wytwarzaną przez gruczoły łzowe. Jest ona niezbędnym składnikiem filmu łzowego.28
- Wewnętrzna śluzowa warstwa (mucynowa). Zapewnia odpowiednie nawilżenie i ochronę rogówki.29
Ekstrakt z jagód Maqui chroni oczy i wspomaga naturalne wytwarzanie łez
Japońscy naukowcy, jako pierwsi odkryli dobroczynne działanie standaryzowanego wyciągu z jagód Maqui (Aristotelia chilensis).
Jagody Maqui występują na terytorium kilku regionów Chile i południowej Argentyny.23,24 Owoce te zawierają związki chroniące gruczoły łzowe przed uszkodzeniami o niskim stopniu nasilenia. Związki te wspierają również prawidłową produkcję łez.5 Są to delfinidyny z grupy antocyjanów, znanych ze swoich antyoksydacyjnych właściwości.
Delfinidyny chronią oczy na dwa sposoby. Po pierwsze, chronią delikatną strukturę oka przed ciągłym narażeniem na reaktywne formy tlenu. Po drugie, hamują uszkodzenia spowodowane przez stymulację światłem delikatnych tkanek oka, takich jak komórki fotoreceptorów.25
Badania przeprowadzone z udziałem zwierząt wykazały również, że delfinidyny zawarte w jagodach Maqui mogą przywrócić prawidłową produkcję łez przez gruczoły łzowe.5 Na potrzeby tych właśnie badań, naukowcy stworzyli szczurzy model suchego oka - tłumiąc u zwierząt odruch mrugania okiem tak, aby umożliwić nadmierne parowanie z powierzchni oka. U jednej z grup szczurów zastosowano ekstrakt z jagód Maqui, natomiast druga grupa była grupą kontrolną.
Pod koniec badania, u grupy otrzymującej ekstrakt z jagód Maqui zaobserwowano redukcję utraty łez, która występowała w grupie kontrolnej. Pomimo stłumionego odruchu mrugnięcia, u zwierząt, którym podawano ekstrakt z jagód Maqui, w trakcie badania zaobserwowano "czyste oczy" bez nowych uszkodzeń rogówki. U grupy kontrolnej natomiast, zaobserwowano znaczące uszkodzenie rogówki, spowodowane przedłużającą się suchością oka.5
- Zespół suchego oka - coraz powszechniej występujący i wywoływany różnorodnymi czynnikami - powoduje nie tylko dyskomfort, ale z czasem może prowadzić do poważnych uszkodzeń oczu.
- Niedostateczne wytwarzanie warstwy wodnej lub/i warstwy tłuszczowej filmu łzowego powoduje zbyt szybkie odparowywanie łez.
- Naukowcy wykazali, że stosując zaledwie jedną kapsułkę tego ekstraktu dziennie przez okres 30 dni - można złagodzić objawy zespołu suchego oka i zapewnić długotrwałą ulgę dla oczu
- Wykazano także, że kwasy tłuszczowe omega-3, poprzez spowolnienie wyparowywania łez - dodatkowo wzmacniają korzystne działanie jagód Maqui.
- Podsumowując, te dwa składniki odżywcze niwelują dwa charakterystyczne dla zespołu suchego oka objawy.
Działanie jagód Maqui potwierdzone w badaniach z udziałem ludzi
Naukowcy przeprowadzili badanie w celu ustalenia, czy ekstrakt z jagód Maqui faktycznie może zwiększyć produkcję łez i poprawiać komfort oczu u ludzi cierpiących na zespół suchego oka.6
Na podstawie testu Schirmera, mającego na celu ocenę wydzielania wodnej składowej filmu łzowego - wybrano 13 zdrowych ochotników o umiarkowanych objawach zespołu suchego oka.30 Wszyscy uczestnicy badania otrzymywali codziennie 30 mg lub 60 mg wyciągu z jagód Maqui.6
Po 30 dniach badania, zaobserwowano 50% poprawę zarówno u osób otrzymujących niższą jak też wyższą dawkę ekstraktu.
Po 60 dniach, dawka 60 mg okazała się wyjątkowo skuteczna przy długotrwałym stosowaniu, zapewniając stałą 45% poprawę wytwarzania łez, podczas gdy skuteczność dawki 30 mg uległa redukcji o około połowę w stosunku o poziomu wyjściowego.6
Stało się jasne, że dawka 60 mg wyciągu z jagód Maqui może pomóc odwrócić objawy zespołu suchego oka, takie jak pieczenie, zmęczenie oczu, wrażliwość na światło, niewyraźne widzenie i inne.6
W 2016 roku naukowcy odkryli, że objawy zespołu suchego oka są bardziej nasilone u diabetyków31
Inne badanie wykazało, że także ciąża może zmniejszać naturalne wytwarzanie łez.32
W 2016 roku magazyn medyczny BMJ Open opublikował badania wykazujące, że objawy zespołu suchego oka były ściśle powiązane z podwyższonym poziomem rtęci we krwi.33
W innym badaniu, przeprowadzonym również w 2016 roku - u ponad 85% pacjentów z wirusem HIV zaobserwowano objawy zespołu suchego oka, a wśród potencjalnych przyczyn wystąpienia tych objawów wymieniano również promieniowanie, infekcje i palenie tytoniu.34
Do innych, zidentyfikowanych przyczyn wystąpienia objawów zespołu suchego oka zalicza się stosowanie pigułek antykoncepcyjnych, menopauzę, karmienie piersią, stosowanie antydepresantów oraz leków przeciwhistaminowych, leków moczopędnych i leków na nadciśnienie, leków zmniejszających przekrwienie, porażenie Bella, choroby tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, miastenię i zespół Sjögrena.35
Niezależnie od przyczyny wystąpienia objawów zespołu suchego oka, ostatnio przeprowadzone badania naukowe wykazały, że wyciąg z jagód Maqui oraz kwasy tłuszczowe omega-3 mogą pomóc w zapobieganiu objawom zespołu suchego oka a nawet w ich odwróceniu. Zarówno wyciąg z jagód Maqui jak i kwasy tłuszczowe Omega-3 wspierają naturalne wytwarzanie łez oraz utrzymanie ich dobrej jakości.
Poprawa jakości życia
Z udziałem tych samych uczestników, zespół badawczy przeprowadził badanie jakości życia.
Wszyscy uczestniczy badania wykonali standardowy test jakości życia związanej z objawami zespołu suchego oka (DEQS). Jest to wiarygodny kwestionariusz składający się z 15 pozycji związanych z wpływem zespołu suchego oka na życie codzienne, w tym również na jego aspekt umysłowy. Ogólny stopień obniżenia jakości życia jest obliczany jako ilość punktów - przy czym im niższa ilość punktów tym wyższa jakość życia.
Na początku badania, w obu grupach zakwalifikowanych do dwóch różnych dawkowań - łączna liczba punktów testu DEQS wynosiła około 40 (objawy zespołu suchego oka oraz ich wpływ na codzienne życie). Po rozpoczęciu podawania uczestnikom badania ekstraktu z jagód Maqui- liczba punktów zaczęła gwałtownie maleć. Uczestnicy badania przyjmujący codziennie 30 mg wyciągu z jagód Maqui uzyskali redukcję punktów (poprawę), uzyskując prawie 22 punkty (w stosunku do wartości wyjściowej - 40 punktów po 30 dniach badania). W tym przypadku nie zanotowano znaczącej redukcji punktów po 60 dniach badaniach 6
W przypadku uczestników przyjmujących 60 mg wyciągu z jagód Maqui codziennie - liczba punktów, po 30 dniach badań - spadła do prawie 27. W przeciwieństwie do grupy przyjmującej niższą dawkę ( 30 mg ), po 60 dniach badań, u osób przyjmujących 60 mg Maqui, wskaźnik objawów suchego oka nadal ulegał redukcji, osiągając zadziwiająco niską ilość 11 punktów . Stanowi to aż 72% poprawę jakości życia i redukcję objawów zespołu suchego oka już po dwóch miesiącach !6
Ta znacząca długoterminowa poprawa jakości życia u osób przyjmujących 60 mg wyciągu z jagód Maqui odpowiada równoległej, długotrwałej poprawie w wytwarzaniu łez, przy takiej samej dawce i u tych samych uczestników w drugiej części badania.6
Badanie to wskazuje na wyraźną przewagę ekstraktu z jagód Maqui nad kroplami do oczu w poprawie wytwarzania filmu łzowego, uczucia komfortu oczu i jakości życia.
Dodatkowe wsparcie z kwasami tłuszczowymi Omega-3
Ostatnie dowody wskazują, że suplementacja kwasami tłuszczowymi omega-3 może również pomóc w złagodzeniu objawów zespołu suchego oka. W przeciwieństwie do ekstraktów z jagód Maqui, które zwiększają produkcję łez w organizmie, kwasy omega-3, poprzez spowolnienie parowania łez- pomagają zwalczyć uczucie suchości oczu.
Badanie przeprowadzone w 2016 roku wykazało, że kwasy omega-3 - przyjmowane przez 12 tygodni jako element suplementacji witaminami, minerałami i antyoksydantami - zmniejszały szeroki zakres objawów zespołu suchego oka (kłucie, zaczerwienienie spojówek, szczypanie, niewyraźne widzenie oraz bolesność i zmęczenie oczu). Autor badania stwierdził, że:
W innym, trwającym 3 miesiące badaniu dotyczącym działania samych kwasów omega-3, uczestnicy z zespołem suchego oka otrzymywali 500 mg kwasów tłuszczowych omega-3 ( 325 mg EPA i 175 mg DHA) dwa razy dziennie. W porównaniu do uczestników otrzymujących placebo, uczestnicy otrzymujący kwasy tłuszczowe Omega-3 wykazywali średnio prawie 20-krotnie wzrost czasu przerwania filmu łzowego (czas upływający od mrugnięcia pozwalającego na rozprowadzenie łez po powierzchni oka i odtworzenie ciągłości filmu łzowego do chwili jego przerwania) i ponad 4-krotny redukcję objawów.37
Czas przerwania filmu łzowego jest kluczowy, ponieważ kiedy jest on krótszy niż wskaźnik mrugania, odczuwać możemy przemijający dyskomfort widzenia i uczucie pieczenia w oku, ale kolejne przerwania filmu łzowego mogą już spowodować wystąpienie objawów zespołu suchego oka, co potencjalnie może skutkować nawet uszkodzeniem oka.1,37,38
Trzecie z przeprowadzonych badań potwierdziło, że kwasy omega-3 wydłużają czas przerwania filmu łzowego, a przeprowadzony test Schirmera wykazał także wpływ kwasów tłuszczowych omega-3 na zwiększenie wydzielania zewnętrznej warstwy lipidowej.39
Spostrzeżenia te sugerują, że kwasy tłuszczowe omega-3 wspomagają pracę gruczołów Meiboma, które wytwarzają warstwę zewnętrzną-lipidową filmu łzowego i zapobiegają zbyt szybkiemu parowaniu łez. Kwasy tłuszczowe omega-3 wydają się zatem doskonałym uzupełnieniem suplementacji ekstraktem z jagód Maqui, który wspomaga zwiększoną produkcję warstwy środkowej - wodnej filmu łzowego.
Poniżej znajduje się lista możliwych objawów, które mogą wskazywać na zespół suchego oka: 40
- Zaczerwienienie oczu
- Kłucie
- Nadwrażliwość na światło
- Uczucie „obcego ciała” w oku
- Niewyraźne widzenie
- Uczucie „ciężkości powiek”
- Zmęczenie oczu
- Uczucie rozkojarzenia z powodu suchości i zmęczenia oczu
- Trudności z czytaniem oraz,
- Epizody nadmiernego łzawienia po okresach nasilonej suchości w oku.
Podsumowanie
Zespół suchego oka jest coraz powszechniej występującym schorzeniem powodującym dyskomfort oczu i w perspektywie krótkoterminowej obniżającym również jakość życia. Zespół suchego oka, w perspektywie długoterminowej może prowadzić do uszkodzenia tkanki oka.
Wystarczająca ilość łez i dobrej jakości film łzowy są niezwykle ważne dla ochrony rogówki przed infekcjami a także dla dostarczania kluczowych dla zdrowia oczu składników odżywczych. Uszkodzenia i stany zapalne spowodowane zespołem suchego oka powodują postępującą redukcję ilości łez, tworząc błędne koło.
Naturalny, podawany doustnie ekstrakt z jagody Maqui , poprzez stymulowanie prawidłowej produkcji łez i poprawę komfortu oczu - potrafi łagodzić objawy zespołu suchego oka od wewnątrz. Dodatkowa suplementacja kwasami tłuszczowymi omega-3 mogą pomoże spowolnić parowanie łez z oka.
Oba te składniki odżywcze pomagają zwalczyć kluczowe objawy zespołu suchego oka..
Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.
-
Gayton JL. Etiology, prevalence, and treatment of dry eye disease. Clin Ophthalmol. 2009;3:405-12.
-
Available at: http://www.aoa.org/patients-and-public/eye-and-vision-problems/glossary-of-eye-and-vision-conditions/dry-eye?sso=y. Accessed March 6, 2017.
-
Moon SW, Hwang JH, Chung SH, et al. The impact of artificial tears containing hydroxypropyl guar on mucous layer. Cornea. 2010;29(12):1430-5.
-
Available at: https://www.drugs.com/sfx/restasis-side-effects.html. Accessed March 6, 2017.
-
Nakamura S, Tanaka J, Imada T, et al. Delphinidin 3,5-O-diglucoside, a constituent of the maqui berry (Aristotelia chilensis) anthocyanin, restores tear secretion in a rat dry eye model. Journal of Functional Foods. 2014;10:346-54.
-
Hitoe S, Tanaka J, Shimoda H. MaquiBright standardized maqui berry extract significantly increases tear fluid production and ameliorates dry eye-related symptoms in a clinical pilot trial. Panminerva Med. 2014;56(3 Suppl 1):1-6.
-
Available at: https://nei.nih.gov/health/cornealdisease. Accessed March 6, 2017.
-
Available at: https://nihseniorhealth.gov/dryeye/whatisdryeye/01.html. Accessed March 6, 2017.
-
Tounaka K, Yuki K, Kouyama K, et al. Dry eye disease is associated with deterioration of mental health in male Japanese university staff. Tohoku J Exp Med. 2014;233(3):215-20.
-
Le Q, Zhou X, Ge L, et al. Impact of dry eye syndrome on vision-related quality of life in a non-clinic-based general population. BMC Ophthalmol. 2012;12:22.
-
Cho YK, Archer B, Ambati BK. Dry eye predisposes to corneal neovascularization and lymphangiogenesis after corneal injury in a murine model. Cornea. 2014;33(6):621-7.
-
Available at: https://www.aao.org/newsroom/eye-health-statistics. Accessed March 6, 2017.
-
Parihar JK, Jain VK, Chaturvedi P, et al. Computer and visual display terminals (VDT) vision syndrome (CVDTS). Med J Armed Forces India. 2016;72(3):270-6.
-
Porcar E, Pons AM, Lorente A. Visual and ocular effects from the use of flat-panel displays. Int J Ophthalmol. 2016;9(6):881-5.
-
Yazici A, Sari ES, Sahin G, et al. Change in tear film characteristics in visual display terminal users. Eur J Ophthalmol. 2015;25(2):85-9.
-
Azuma M, Yabuta C, Fraunfelder FW, et al. Dry eye in LASIK patients. BMC Res Notes. 2014;7:420.
-
Bron AJ, Tomlinson A, Foulks GN, et al. Rethinking dry eye disease: a perspective on clinical implications. Ocul Surf. 2014;12(2 Suppl):S1-31.
-
Foulks GN. Pharmacological management of dry eye in the elderly patient. Drugs Aging. 2008;25(2):105-18.
-
Yagci A, Gurdal C. The role and treatment of inflammation in dry eye disease. Int Ophthalmol. 2014;34(6):1291-301.
-
Garcia-Resua C, Pena-Verdeal H, Remeseiro B, et al. Correlation between tear osmolarity and tear meniscus. Optom Vis Sci. 2014;91(12):1419-29.
-
McCulley JP, Uchiyama E, Aronowicz JD, et al. Impact of evaporation on aqueous tear loss. Trans Am Ophthalmol Soc. 2006;104:121-8.
-
Horwath-Winter J, Schmut O, Haller-Schober EM, et al. Iodide iontophoresis as a treatment for dry eye syndrome. Br J Ophthalmol. 2005;89(1):40-4.
-
Available at: https://plantsforhumanhealth.ncsu.edu/healthy-living/maqui-berry-2/. Accessed March 7, 2017.
-
Suwalsky M, Vargas P, Avello M, et al. Human erythrocytes are affected in vitro by flavonoids of Aristotelia chilensis (Maqui) leaves. Int J Pharm. 2008;363(1-2):85-90.
-
Tanaka J, Kadekaru T, Ogawa K, et al. Maqui berry (Aristotelia chilensis) and the constituent delphinidin glycoside inhibit photoreceptor cell death induced by visible light. Food Chem. 2013;139(1-4):129-37.
-
Benitez-Del-Castillo JM. How to promote and preserve eyelid health. Clin Ophthalmol. 2012;6:1689-98.
-
Knop E, Knop N, Schirra F. Meibomian glands. Part II: physiology, characteristics, distribution and function of meibomian oil. Ophthalmologe. 2009;106(10):884-92.
-
Walcott B. The Lacrimal Gland and Its Veil of Tears. News Physiol Sci. 1998;13:97-103.
-
Schnetler R, Gillan W, Koorsen G. Lipid composition of human meibum: a review. S Afr Optom. 2013;72(2):86-93.
-
Available at: https://www.hopkinssjogrens.org/disease-information/diagnosis-sjogrens-syndrome/schirmers-test/. Accessed March 7, 2017.
-
Aljarousha M, Badarudin NE, Che Azemin MZ. Comparison of Dry Eye Parameters between Diabetics and Non-Diabetics in District of Kuantan, Pahang. Malays J Med Sci. 2016;23(3):72-7.
-
Ibraheem WA, Ibraheem AB, Tjani AM, et al. Tear Film Functions and Intraocular Pressure Changes in Pregnancy. Afr J Reprod Health. 2015;19(4):118-22.
-
Chung SH, Myong JP. Are higher blood mercury levels associated with dry eye symptoms in adult Koreans? A population-based cross-sectional study. BMJ Open. 2016;6(4):e010985.
-
Conrady CD, Joos ZP, Patel BC. Review: The Lacrimal Gland and Its Role in Dry Eye. J Ophthalmol. 2016;2016:7542929.
-
Available at: http://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/dry-eye-syndrome. Accessed March 7, 2017.
-
Gatell-Tortajada J. Oral supplementation with a nutraceutical formulation containing omega-3 fatty acids, vitamins, minerals, and antioxidants in a large series of patients with dry eye symptoms: results of a prospective study. Clin Interv Aging. 2016;11:571-8.
-
Bhargava R, Kumar P, Kumar M, et al. A randomized controlled trial of omega-3 fatty acids in dry eye syndrome. Int J Ophthalmol. 2013;6(6):811-6.
-
Su TY, Chang SW, Yang CJ, et al. Direct observation and validation of fluorescein tear film break-up patterns by using a dual thermal-fluorescent imaging system. Biomed Opt Express. 2014;5(8):2614-9.
-
Liu A, Ji J. Omega-3 essential fatty acids therapy for dry eye syndrome: a meta-analysis of randomized controlled studies. Med Sci Monit. 2014;20:1583-9.
-
Available at: https://nei.nih.gov/health/dryeye/dryeye. Accessed March 7, 2017.