Zachowaj prawidłowy, zdrowy przepływ moczu
Wraz z naturalnym procesem starzenia, problemy z prostatą stają się codziennością większości mężczyzn.
Łagodne powiększenie gruczołu krokowego i towarzyszące mu problemy z oddawaniem moczu niekorzystnie wpływają zarówno na sen jak i na ogólną jakość życia.
Naukowcom udało się zidentyfikować kilka składników odżywczych, które mogą poprawić czynność prostaty i wyeliminować dolegliwości związane z oddawaniem moczu.
Bardzo ekscytujące, a zarazem obiecujące są dane kliniczne ujawniające dodatkowe korzyści zdrowotne w odpowiedzi na różne kombinacje tych standaryzowanych ekstraktów roślinnych.
Konsekwencje starzenia się prostaty
Gruczoł krokowy ma wielkość orzecha włoskiego i znajduje się tuż pod pęcherzem moczowym u mężczyzn.[1]
Nowotwór gruczołu krokowego występuje u starzejących się mężczyzn[2], jednak to niezłośliwe choroby gruczołu krokowego występują zdecydowanie powszechniej.[1]
Łagodny przerost gruczołu krokowego dotyka około 8% mężczyzn po czterdziestce. Jednak po przekroczeniu 79. roku życia problem ten dotyka już ponad 80% mężczyzn.[3]
Mężczyźni dotknięci tym schorzeniem mogą odczuwać objawy ze strony dolnych dróg moczowych, w tym nagłą potrzebę oddania moczu, częste oddawanie moczu, częste budzenie się w nocy w celu oddania moczu, trudności w oddawaniu moczu i podobne objawy.[4]
Dostępne są leki łagodzące objawy towarzyszące przerostowi prostaty. Wielu mężczyzn nie toleruje jednak skutków ubocznych wywołanych stosowaniem takich leków.
Wykazano, że kilka składników odżywczych zmniejsza objawy ze strony układu moczowego bez skutków ubocznych.
Palma Sabałowa i Beta-Sitosterol
Pochodząca z Florydy palma sabałowa to roślina od dawna stosowana w Europie jako lek łagodzący objawy ze strony układu moczowego związane z łagodnym przerostem gruczołu krokowego.[5]
W przeglądzie systematycznym opublikowanym w 2020 roku, u ponad 1000 mężczyzn z łagodnym przerostem gruczołu krokowego porównano działanie ekstraktu z palmy sabałowej z działaniem leku o nazwie tamsulosyna.[6]
Po co najmniej sześciu miesiącach terapii, palma sabałowa wykazywała porównywalne korzyści jak tamsulosyna (z wyjątkiem objętości prostaty), jednak bez typowych skutków ubocznych tamsulosyny, takich jak zaburzenia wytrysku i obniżone libido.
Działanie palmy sabałowej można wzmocnić poprzez wyekstrahowanie jej aktywnego składnika beta-sitosterolu i ponowne wzbogacenie ekstrakt tymże składnikiem. Uważa się, że beta-sitosterol jest związkiem, który zmniejsza poziom hormonu dihydrotestosteronu (DHT),[7] którego wysokie poziomy są związane z powiększeniem prostaty.[8]
W randomizowanym, kontrolowanym badaniu, u mężczyzn z łagodnym przerostem gruczołu krokowego, którzy przyjmowali 500 mg oleju z palmy sabałowej wzbogaconej beta-sitosterolem dziennie przez 12 tygodni, zaobserwowano znaczne złagodzenie objawów i obniżony poziom PSA (antygen specyficzny dla prostaty).[9] Wysoki poziom PSA może wskazywać na przerost prostaty, a także na możliwy nowotwór prostaty.[10]
W innym badaniu, u uczestników z przewlekłym zapaleniem gruczołu krokowego, którzy przyjmowali preparat z palmy sabałowej codziennie przez 12 tygodni, zanotowano znaczną poprawę wyników w zakresie zdrowia układu moczowego, w tym redukcję bólu i dyskomfortu.[11]
Zapalenie gruczołu krokowego często spowodowane jest infekcjami bakteryjnymi. Może ono również powodować objawy ze strony układu moczowego, wraz z gorączką, dysfunkcjami seksualnymi i bólem w okolicach miednicy.[1,12]
Ekstrakty z pokrzywy
Wyciągi z pokrzyw mogą zapewnić szereg korzyści zdrowotnych dla prostaty.[13]
Wyciągi z pokrzywy działają przeciwbakteryjne, zmniejszając tym samym ryzyko zapalenia gruczołu krokowego.[14] Wywierają ponadto działanie w pewnym stopniu zmniejszające rozmiar gruczołu krokowego, poprawiają przepływ moczu i zmniejszają ilości zalegającego moczu w pęcherzu.[15,16]
W badaniu klinicznym, przez 12 tygodni 60 mężczyzn z łagodnym rozrostem prostaty przyjmowało ekstrakt z korzenia pokrzywy lub placebo. U mężczyzn przyjmujących ekstrakt z pokrzywy zanotowano zmniejszenie stanu zapalnego i poprawę wyników w zakresie zdrowia układu moczowego.[17]
Dokonano oceny czterech randomizowanych kontrolowanych badań z udziałem 922 mężczyzn z objawami ze strony prostaty o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego. Wykazano, że znacznie więcej mężczyzn zareagowało pozytywnie na połączenie ekstraktu z palmy sabałowej i pokrzywy w porównaniu z placebo. U większości uczestników którzy zareagowali pozytywnie na terapię, zanotowano redukcję potrzeby oddawania moczu w nocy do jednego razu.[18]
W medycynie europejskiej, łączenie ekstraktów z palmy sabałowej oraz pokrzywy jest powszechnie stosowane w celu redukcji objawów ze strony układu moczowego u starzejących się mężczyzn.[19]
- Łagodny przerost prostaty i zapalenie gruczołu krokowego to schorzenia, które są częstą przyczyną problemów z układem moczowym u mężczyzn.
- Wykazano, że wiele ekstraktów i związków roślinnych zarówno zapobiega jak i łagodzi objawy obu tych schorzeń jednak bez skutków ubocznych, które mogą towarzyszyć lekom. Ekstrakty roślinne mogą również zmniejszać ryzyko raka prostaty.
Pestki dyni
Pestki dyni stosowane są od wieków na całym świecie dla wsparcia zdrowia układu moczowego.[20]
W kontrolowanym badaniu klinicznym połączenie olejów z pestek dyni i palmy sabałowej spowodowało ponad 40% redukcję poziomu PSA w porównaniu z wartością wyjściową. Poprawa ta była widoczna po trzech miesiącach i utrzymywała się przez cały rok badania.
Wykazano, że suplementacja olejem z pestek dyni, olejem z palmy sabałowej lub obydwoma spowodowała poprawę jakości życia uczestników badania.[21]
Śliwa afrykańska (Pygeum africanum)
Kora Pygeum africanum zawiera związki wspomagające zdrowie i prostaty i pęcherza moczowego.
W rygorystycznej metaanalizie 18 kontrolowanych badań, mężczyźni przyjmujący Pygeum africanum ponaddwukrotnie częściej zgłaszali redukcję objawów towarzyszących łagodnemu przerostowi prostaty niż ci, którzy otrzymywali placebo.[22]
W badaniu klinicznym mężczyzn z łagodnym przerostem prostaty, stosowano ekstrakt z Pygeum africanum dwa razy dziennie przez dwa miesiące, co w porównaniu do wartości wyjściowych, skutkowało:
- 40% redukcją objawów ze strony prostaty (w skali punktów),
- 31% poprawą jakości życia i
- 32% zmniejszeniem częstotliwości nocnego oddawania moczu.[23]
W Europie Pygeum africanum stosowany jest od dziesięcioleci jako lek łagodzący objawy ze strony układu moczowego u mężczyzn z łagodnym przerostem prostaty.[22]
Boswellia serrata
Boswellia Serrata (Kadzidłowiec indyjski) jest od wieków stosowany w tradycyjnej medycynie indyjskiej do leczenia stanów zapalnych.
Badania przedkliniczne wykazały, że może:
- Wywoływać śmierć komórek raka prostaty,[24,25]
- zmniejszać tworzenie się receptorów androgenowych, które są niezbędne dla nowotworu prostaty do przeżycia, oraz[26]
- hamować wzrost naczyń krwionośnych, których nowotwory potrzebują do metastazy.[27]
Bez wątpienia, potrzebne są dalsze badania kliniczne, które pozwolą ocenić, w jaki sposób te korzystne efekty funkcjonalne mogą wpływać na ryzyko raka prostaty i wyniki leczenia u starzejących się mężczyzn.
Pyłek kwiatowy
Jedno z badań wykazało, że ekstrakt z pyłku kwiatowego działał równie skutecznie jak sześć różnych leków powszechnie stosowanych w terapii łagodnego przerostu prostaty.[30]
W badaniu przedklinicznym ekstrakt z pyłku kwiatowego zmniejszał szkodliwą aktywność zmienionych komórek prostaty, co sugeruje że może on być korzystny w leczeniu zapalenia gruczołu krokowego i może zapobiegać rakowi prostaty.[31]
Świerk Norweski
Badania wykazały, że zwiększone spożycie lignanów - polifenoli występujących w wielu roślinach, koreluje ze zmniejszonym ryzykiem raka prostaty.[32-34]
Świerk Norweski zawiera szczególnie duże ilości lignanów.
W badaniach przedklinicznych lignany świerku zmniejszały objętość guza prostaty i zwiększały śmierć komórek nowotworowych. W modelu przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego, inne ekstrakty ze świerka zmniejszały objawy ze strony dolnych dróg moczowych.[35,36]
W organizmie lignany przekształcają się w związek zwany enterolaktonem.[37] Enterolakton może promować zmiany hormonalne związane z niższym ryzykiem raka prostaty.[38,39]
Badanie epidemiologiczne wykazało, że osoby z najwyższym poziomem enterolaktonu były o 60% mniej narażone na raka prostaty, niż osoby z niskim jego poziomem.[33]
Bor
Badania przedkliniczne z udziałem myszy wykazały, że bor może zmniejszać rozmiar istniejących już guzów prostaty.
Duże badanie wykazało ponadto, że ryzyko raka prostaty było o 52% niższe u osób, których dzienne spożycie boru wynosiło średnio 1,8 mg, w porównaniu z tymi, które spożywały go w ilości 0,9 mg lub mniejszej.[40]
Likopen
Likopen jest karotenoidem występującym w wielu roślinach, w tym w pomidorach.[41] Jedna z metaanaliz wykazała, że wyższe spożycie likopenu wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem raka prostaty.[42]
Inne badania wykazały natomiast, że zwiększone spożycie likopenu wiąże się ze zmniejszeniem rozmiaru prostaty[41,43] oraz zmniejszonym ryzykiem rozwoju i progresji raka prostaty.[43,44]
Podsumowanie
Wielu mężczyzn powyżej 40. roku życia boryka się z uporczywymi dolegliwościami ze strony układu moczowego. Dolegliwości te najczęściej spowodowane są łagodnym rozrostem prostaty, a czasem zapaleniem gruczołu krokowego.
Duża ilość opublikowanych danych naukowych wykazuje korzystne, prozdrowotne działania poszczególnych składników odżywczych.
Szczególnie obiecujące są wyniki badań potwierdzające wzmocnione korzyści zdrowotne podczas przyjmowania badanych ekstraktów roślinnych w połączeniu.
Niektóre z opisanych wcześniej składników odżywczych mogą pomóc chronić przed rozwojem raka prostaty.
Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.
- Available at:https://www.cancer.gov/types/prostate/understanding-prostate-changes#:~:text=The%20three%20most%20common%20prostate%20problems%20are%20inflammation,does%20not%20increase%20your%20risk%20of%20prostate%20cancer. Accessed December, 1, 2022.
- Siegel RL, Miller KD, Fuchs HE, et al. Cancer statistics, 2022. CA: A Cancer Journal for Clinicians. 2022;72(1):7-33.
- Nimeh T, Magnan B, Almallah YZ. Benign Prostatic Hyperplasia: Review of Modern Minimally Invasive Surgical Treatments. Semin Intervent Radiol. 2016 Sep;33(3):244-50.
- Devlin CM, Simms MS, Maitland NJ. Benign prostatic hyperplasia - what do we know? BJU Int. 2021 Apr;127(4):389-99.
- Available at: https://www.herbalgram.org/resources/expanded-commission-e/saw-palmetto-berry/. Accessed December, 9, 2022.
- Cai T, Cui Y, Yu S, et al. Comparison of Serenoa repens With Tamsulosin in the Treatment of Benign Prostatic Hyperplasia: A Systematic Review and Meta-Analysis. Am J Mens Health. 2020 Mar-Apr;14(2):1557988320905407.
- Zamani P, Mokhtari O, Dehghanian F. Identification of Beta-Sitosterol and Stigmasterol as Possible Inhibitors of 5 Alpha-Reductase 1: An In-Silico Study. 2021;1(1):e121545.
- Madersbacher S, Sampson N, Culig Z. Pathophysiology of Benign Prostatic Hyperplasia and Benign Prostatic Enlargement: A Mini-Review. Gerontology. 2019;65(5):458-64.
- Sudeep HV, Thomas JV, Shyamprasad K. A double blind, placebo-controlled randomized comparative study on the efficacy of phytosterol-enriched and conventional saw palmetto oil in mitigating benign prostate hyperplasia and androgen deficiency. BMC Urol. 2020 Jul 3;20(1):86.
- Available at: https://www.cancer.org/cancer/prostate-cancer/detection-diagnosis-staging/tests.html#:~:text=About%2015%25%20of%20men%20with,prostate%20cancer%20is%20over%2050%25. Accessed December, 9, 2022.
- Zhang K, Guo RQ, Chen SW, et al. The efficacy and safety of Serenoa repens extract for the treatment of patients with chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome: a multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled trial. World J Urol. 2021 Sep;39(9):3489-95.
- Khan FU, Ihsan AU, Khan HU, et al. Comprehensive overview of prostatitis. Biomed Pharmacother. 2017 Oct;94:1064-76.
- Mohammadi A, Mansoori B, Aghapour M, et al. Urtica dioica dichloromethane extract induce apoptosis from intrinsic pathway on human prostate cancer cells (PC3). Cell Mol Biol (Noisy-le-grand). 2016 Mar 31;62(3):78-83.
- Cai T, Mazzoli S, Bechi A, et al. Serenoa repens associated with Urtica dioica (ProstaMEV) and curcumin and quercitin (FlogMEV) extracts are able to improve the efficacy of prulifloxacin in bacterial prostatitis patients: results from a prospective randomised study. Int J Antimicrob Agents. 2009 Jun;33(6):549-53.
- Safarinejad MR. Urtica dioica for treatment of benign prostatic hyperplasia: a prospective, randomized, double-blind, placebo-controlled, crossover study. J Herb Pharmacother. 2005;5(4):1-11.
- Chrubasik JE, Roufogalis BD, Wagner H, et al. A comprehensive review on the stinging nettle effect and efficacy profiles. Part II: urticae radix. Phytomedicine. 2007 Aug;14(7-8):568-79. Akbar Karami A, Sheikhsoleimani M, Reza Memarzadeh M, et al. Urtica Dioica Root Extract on Clinical and Biochemical Parameters in Patients with Benign Prostatic Hyperplasia, Randomized Controlled Trial. Pak J Biol Sci. 2020 Jan;23(10):1338-44.
- Oelke M, Berges R, Schlafke S, et al. Fixed-dose combination PRO 160/120 of sabal and urtica extracts improves nocturia in men with LUTS suggestive of BPH: re-evaluation of four controlled clinical studies. World J Urol. 2014 Oct;32(5):1149-54.
- Koch E. Extracts from fruits of saw palmetto (Sabal serrulata) and roots of stinging nettle (Urtica dioica): viable alternatives in the medical treatment of benign prostatic hyperplasia and associated lower urinary tracts symptoms. Planta Med. 2001 Aug;67(6):489-500.
- Batool M, Ranjha M, Roobab U, et al. Nutritional Value, Phytochemical Potential, and Therapeutic Benefits of Pumpkin (Cucurbita sp.). Plants (Basel). 2022 May 24;11(11).
- Hong H, Kim CS, Maeng S. Effects of pumpkin seed oil and saw palmetto oil in Korean men with symptomatic benign prostatic hyperplasia. Nutr Res Pract. 2009 Winter;3(4):323-7.
- Wilt T, Ishani A, Mac Donald R, et al. Pygeum africanum for benign prostatic hyperplasia. Cochrane Database Syst Rev. 2002;1998(1):CD001044.
- Breza J, Dzurny O, Borowka A, et al. Efficacy and acceptability of tadenan (Pygeum africanum extract) in the treatment of benign prostatic hyperplasia (BPH): a multicentre trial in central Europe. Curr Med Res Opin. 1998;14(3):127-39.
- Lu M, Xia L, Hua H, et al. Acetyl-keto-beta-boswellic acid induces apoptosis through a death receptor 5-mediated pathway in prostate cancer cells. Cancer Res. 2008 Feb 15;68(4):1180-6.
- El Gaafary M, Büchele B, Syrovets T, et al. An α-acetoxy-tirucallic acid isomer inhibits Akt/mTOR signaling and induces oxidative stress in prostate cancer cells. J Pharmacol Exp Ther. 2015 Jan;352(1):33-42.
- Yuan HQ, Kong F, Wang XL, et al. Inhibitory effect of acetyl-11-keto-beta-boswellic acid on androgen receptor by interference of Sp1 binding activity in prostate cancer cells. Biochem Pharmacol. 2008 Jun 1;75(11):2112-21.
- Saraswati S, Pandey M, Mathur R, et al. Boswellic acid inhibits inflammatory angiogenesis in a murine sponge model. Microvasc Res. 2011 Nov;82(3):263-8.
- El-Khatib FM, Yafi NR, Yafi FA. Over-the-Counter Supplements and Men’s Health. In: Yafi FA, Yafi NR, editors. Effects of Lifestyle on Men’s Health: Academic Press; 2019:281-300.
- Chambliss WG. A Critical Review of Graminex Flower pollen extract for Symptomatic Relief Of Lower Urinary Tract Symptoms ( LUTS ) in Men. 2010.
- Li NC, Wu SL, Jin J, et al. [Comparison of different drugs on the treatment of benign prostate hyperplasia]. Zhonghua Wai Ke Za Zhi. 2007 Jul 15;45(14):947-50.
- Locatelli M, Macchione N, Ferrante C, et al. Graminex Pollen: Phenolic Pattern, Colorimetric Analysis and Protective Effects in Immortalized Prostate Cells (PC3) and Rat Prostate Challenged with LPS. Molecules. 2018 May 11;23(5).
- Low YL, Taylor JI, Grace PB, et al. Polymorphisms in the CYP19 gene may affect the positive correlations between serum and urine phytoestrogen metabolites and plasma androgen concentrations in men. J Nutr. 2005 Nov;135(11):2680-6.
- Heald CL, Ritchie MR, Bolton-Smith C, et al. Phyto-oestrogens and risk of prostate cancer in Scottish men. Br J Nutr. 2007 Aug;98(2):388-96.
- McCann SE, Ambrosone CB, Moysich KB, et al. Intakes of selected nutrients, foods, and phytochemicals and prostate cancer risk in western New York. Nutr Cancer. 2005;53(1):33-41.
- Chen LH, Fang J, Li H, et al. Enterolactone induces apoptosis in human prostate carcinoma LNCaP cells via a mitochondrial-mediated, caspase-dependent pathway. Mol Cancer Ther. 2007 Sep;6(9):2581-90.
- Konkol Y, Vuorikoski H, Tuomela J, et al. Galactoglucomannan-rich hemicellulose extract from Norway spruce (Picea abies) exerts beneficial effects on chronic prostatic inflammation and lower urinary tract symptoms in vivo. Int J Biol Macromol. 2017 Aug;101:222-9.
- Lamblin F, Hano C, Fliniaux O, et al. [Interest of lignans in prevention and treatment of cancers]. Med Sci (Paris). 2008 May;24(5):511-9.
- Brooks JD, Thompson LU. Mammalian lignans and genistein decrease the activities of aromatase and 17beta-hydroxysteroid dehydrogenase in MCF-7 cells. J Steroid Biochem Mol Biol. 2005 Apr;94(5):461-7.
- Yassin A, AlRumaihi K, Alzubaidi R, et al. Testosterone, testosterone therapy and prostate cancer. Aging Male. 2019 Dec;22(4):219-27.
- Pizzorno L. Nothing Boring About Boron. Integr Med (Encinitas). 2015 Aug;14(4):35-48.
- Li N, Wu X, Zhuang W, et al. Tomato and lycopene and multiple health outcomes: Umbrella review. Food Chem. 2021 May 1;343:128396.
- Chen P, Zhang W, Wang X, et al. Lycopene and Risk of Prostate Cancer: A Systematic Review and Meta-Analysis. Medicine (Baltimore). 2015 Aug;94(33):e1260.
- Mirahmadi M, Azimi-Hashemi S, Saburi E, et al. Potential inhibitory effect of lycopene on prostate cancer. Biomed Pharmacother. 2020 Sep;129:110459.
- Zu K, Mucci L, Rosner BA, et al. Dietary Lycopene, Angiogenesis, and Prostate Cancer: A Prospective Study in the Prostate-Specific Antigen Era. JNCI: Journal of the National Cancer Institute. 2014;106(2).