Zmniejsz ryzyko nowotworu piersi
Nowotwór piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym dotykającym kobiety i główną przyczyną zgonów z powodu nowotworu u kobiet na całym świecie.1
Wiele czynników ryzyka zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na na ten rodzaj nowotworu.
Możliwe do zmodyfikowania czynniki zwiększające ryzyko nowotworu obejmują dietę, siedzący tryb życia i otyłość.2
Spożywanie odpowiedniej, zdrowej żywności wykazuje natomiast działania ochronne.3-10
Wprowadzenie odpowiednich zmian w stylu życia może zatem zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór piersi.11,12
Niemodyfikowalne czynniki ryzyka
Jeden na trzy nowe nowotwory diagnozowane u kobiet każdego roku to nowotwory piersi.[13]
Niektóre typy nowotworów są łatwe do wyleczenia. Jednak te bardziej zaawansowane i agresywne typy mogą być niestety śmiertelne. Pięcioletni wskaźnik przeżycia w przypadku przerzutowego nowotworu piersi wynosi około 30%.[14]
Niektórych czynników ryzyka zachorowania na nowotwór piersi, takich jak płeć żeńska i starszy wiek, nie można zmienić. Inne, niemodyfikowalne czynniki ryzyka nowotworu obejmują między innymi:[1]
- Genetyka: Kobiety z odziedziczonymi mutacjami genów BRCA1 lub BRCA2 są bardziej narażone na nowotwór piersi. Kobiety, których krewni pierwszego stopnia zachorowali na nowotwór piersi, obarczone są dwukrotnie wyższym ryzykiem zachorowania na nowotwór piersi.[15]
- Rasa/pochodzenie etniczne. Ryzyko zachorowania na nowotwór piersi jest najwyższe wśród białych kobiet niebędących Latynoskami. Wskaźnik śmiertelności z powodu nowotworu piersi jest jednak wyższy u kobiet afroamerykańskich.[1]
Czynniki ryzyka, które można zmodyfikować
Modyfikowalne czynniki ryzyka to takie, które można zmienić i tym samym zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór piersi. Czynnikami modyfikowalnymi są:[16,17]
Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu
Nadmierne spożycie alkoholu wiąże się z ryzykiem zachorowania na nowotwór piersi.[1] Alkohol może powodować większe zaburzenia równowagi estrogenowej u kobiet, narażając tym samym tkankę piersi na zwiększone działanie stymulujące hormonu sprzyjającego wzrostowi guza nowotworowego.[18,19]
Wiadomo, że papierosy powodują nowotwory płuc, ale toksyczne substancje chemiczne w dymie tytoniowym mogą również przyczyniać się do nowotworów piersi. Aktywne palenie, zwłaszcza u kobiet po menopauzie, wiąże się z o 16% wyższym ryzykiem zachorowania na nowotwór piersi.[20] Nawet u osób niepalących, samo bierne palenie znacznie zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór piersi.[1,20]
Siedzący tryb życia
Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że regularna aktywność fizyczna ma istotny związek z ryzykiem zachorowania na nowotwór piersi.[11,20,21]
U kobiet po menopauzie, które regularnie ćwiczą, ryzyko zachorowania na nowotwór piersi jest znacznie niższe, niż u tych, które nie wykazują żadnej aktywności fizycznej.[22] Pewne duże badanie obserwacyjne wykazało, że u najbardziej aktywnych kobiet ryzyko zachorowania na nowotwór piersi było nawet o 25% niższe w porównaniu z kobietami o najmniejszej aktywności fizycznej.[23]
Inne badanie obserwacyjne wykazało 15% redukcję ryzyka zachorowania na nowotwór piersi u kobiet, których aktywność fizyczna odpowiadała szybkiemu spacerowi przez godzinę dziennie, w porównaniu z kobietami, których aktywność wynosiła mniej niż 1 godzinę spaceru tygodniowo.[24]
W jednym z badań obserwacyjnych oceniano związek pomiędzy aktywnością fizyczną u kobiet z wysokim ryzykiem nowotworu piersi przed i po diagnozie a wynikami przeżywalności. Wykazano, że u kobiet, aktywnych fizycznie przed i po diagnozie, ryzyko nawrotu nowotworu było o 41% niższe, a ryzyko zgonu z powodu nowotworu niższe aż o 49%.[25]
Nadwaga i otyłość
Ryzyko zachorowania na nowotwór piersi jest znacznie wyższe u osób z nadwagą lub otyłością. U kobiet z nadwagą lub otyłych obserwuje się wyższą tendencję do zachorowania na bardziej agresywne formy nowotworu piersi, a także wyższy wskaźnik śmiertelności i nawrotu guza nowotworowego.[1]
Niewłaściwa dieta
Spożywanie nadmiernych ilości wysoko przetworzonej żywności, tłuszczów, czerwonego mięsa i rafinowanego cukru wiąże się z większym ryzykiem nowotworu piersi.
Zdrowa dieta bogata w warzywa, owoce, rośliny strączkowe, pełne ziarna i chude białko wiąże się z niższym ryzykiem nowotworu piersi.[1]
Jedno z badań wykazało, że każdy 10% wzrost spożycia wysoko przetworzonej żywności zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór piersi o 11%...[26]
Co musisz wiedzieć: Zapobiegaj śmiertelnie niebezpiecznemu nowotworowi piersi
Nowotwór piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet i najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworu u kobiet na całym świecie.
- Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór piersi, należy rzucić palenie, w razie potrzeby schudnąć, zmienić dietę, ograniczyć spożycie alkoholu i zwiększyć aktywność fizyczną.
- Niektóre składniki odżywcze mogą również zmniejszać ryzyko zachorowania na nowotwór piersi, w tym witamina D, sulforafan z warzyw krzyżowych, selen, zielona herbata i inne rośliny.
Działające ochronnie składniki odżywcze
Niektóre pokarmy, napoje i składniki odżywcze wykazują właściwości chroniące przed nowotworem piersi. Zwiększenie ich spożycia może zatem zmniejszyć ryzyko i poprawić wyniki u kobiet, u których już zdiagnozowano nowotwór.
Zielona herbata
Katechiny - prozdrowotne polifenole, występujące w liściach herbaty mają właściwości przeciwnowotworowe. W pewnej metaanalizie wykazano aż 27% redukcję ryzyka nawrotu nowotworu piersi u osób wypijających więcej niż trzy filiżanki zielonej herbaty dziennie w porównaniu z osobami nie spożywającymi tego napoju.[27]
Wykazano, że po 12 miesiącach suplementacji ekstraktem z zielonej herbaty zawierającym polifenole, takie jak galusan epigallokatechiny (EGCG), zmniejszeniu uległa gęstość piersi u młodszych kobiet.[28]
Jest to bardzo istotne, gdyż gęsta tkanka piersi jest niezależnym czynnikiem ryzyka zachorowania na nowotwór piersi, a ponadto utrudnia wczesne wykrycie nowotworu za pomocą standardowej mammografii.[29]
W badaniu obejmującym około 500 kobiet z agresywną potrójnie ujemną formą nowotworu piersi, zbierano dane dotyczące spożycia herbaty po 18, 36 i 60 miesiącach od zdiagnozowania nowotworu.
U kobiet, które spożywały herbatę w ciągu pięciu lat od diagnozy, ryzyko nawrotu choroby i zgonu z powodu nowotworu piersi zmniejszyło się aż o 46%, a ogólne ryzyko zgonu było o 43% niższe w porównaniu z kobietami nie spożywającymi herbaty.[30]
Dwie metaanalizy badań klinicznych wykazały, że ryzyko zachorowania na nowotwór piersi jest o 14–18% niższe u kobiet spożywających większe ilości herbaty w porównaniu z kobietami spożywającymi najmniej herbaty.[31,32]
Flawonoidy
Flawanoidy to związki pochodzenia roślinnego wykazujące szereg korzyści zdrowotnych, w tym właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.[4,7,33-38]
W modelach przedklinicznych, oprócz katechin z zielonej herbaty, również apigenina,[38] fisetyna,[35] i kwercetyna[6] wykazały aktywność przeciwnowotworową.
Selen
Od dziesięcioleci selen badany jest pod kątem jego potencjału w zapobieganiu i terapii nowotworów.
Metaanaliza 18 badań obserwacyjnych obejmujących tysiące kobiet wykazała, że osoby z wyższym poziomem selenu w organizmie mają niższe ryzyko zachorowania na nowotwór piersi.[39]
U kobiet z nowotworem piersi przyjmujących selen ryzyko zgonu z powodu tej choroby było o 31% niższe u tych, które znajdowały się w najwyższym kwartylu spożycia selenu, w porównaniu z najniższym kwartylem.[40]
W innym badaniu 82% kobiet w najwyższym kwartylu stężenia selenu w surowicy miało pięcioletni wskaźnik przeżycia, podczas gdy jedynie 68% kobiet w najniższym kwartylu osiągnęło pięcioletni wskaźnik przeżycia. Ryzyko zgonu u pacjentów w najniższym kwartylu stężenia selenu w surowicy było 2,5 razy większe, niż u pacjentów we wszystkich pozostałych kwartylach.[41]
Warzywa krzyżowe
Spożywanie warzyw krzyżowych, w tym brokułów, jarmużu, kapusty i brukselki, powiązano z niższym ryzykiem nowotworu piersi.[8,10]
Warzywa te dostarczają składników odżywczych, które w badaniach przedklinicznych wykazały silne działanie przeciwnowotworowe. Do składników tych należą: sulforafan,[8] I3C (indolo-3-karbinol),[5,10] i DIM (3,3'-diindolylometan).[5,10]
Stężenie sulforafanu w kiełkach brokułów jest do 100 razy wyższe, niż w dojrzałych roślinach. Związki pochodzące z różnych części brokułów mieszają się ze sobą, uwalniając sulforafan do asymilacji do krwiobiegu.[42]
Witamina D
W kilku badaniach wykazano, że utrzymywanie wyższego poziomu witaminy D chroni przed rozwojem nowotworu piersi i poprawia przeżywalność u kobiet ze zdiagnozowanym nowotworem.[43-46]
W pewnej analizie, u kobiet z poziomem witaminy D wynoszącym 60 ng/ml lub wyższym zanotowano o 82% niższe ryzyko zachorowania na nowotwór piersi w porównaniu do kobiet z niskim poziomem witaminy D.[44]
Wysoki poziom witaminy D we krwi u pacjentek z nowotworem piersi wiąże się z o 42% niższym ryzykiem zgonu w porównaniu do niższych poziomów we krwi.[43]
Metaanaliza wykazała, że każde zwiększenie poziomu witaminy D we krwi o 4 ng/ml zmniejszało ryzyko zgonu z powodu nowotworu piersi o 6%.[47] Oznacza to, że zwiększenie poziomu 25-hydroksywitaminy D we krwi z 30 ng/ml do 50 ng/ml może zmniejszyć ryzyko zgonu o około 30%.
Inne składniki odżywcze
Kurkumina z kurkumy i resweratrol z czerwonych winogron i innych roślin skutecznie blokują rozwój i przerzuty nowotworu piersi zarówno w modelach zwierzęcych jak i komórkowych.[9,48]
Badania przedkliniczne wykazały ponadto, że kurkumina może uwrażliwiać komórki nowotworu piersi na działanie leków stosowanych w chemioterapii.[9,49]
Karotenoidy, pigmenty występujące w wielu owocach i warzywach, również wykazują działanie przeciwnowotworowe.[50] Do karotenoidów należą likopen, astaksantyna, luteina i zeaksantyna.
Pewne trwające ponad 20 lat badanie, w którym obserwowano ponad 32 000 kobiet, wykazało, że wyższy poziom karotenoidów we krwi wiązał się z nawet o 28% niższym ryzykiem nowotworu piersi. U kobiet, u których rozwinął się nowotwór, kobiety z najwyższym poziomem karotenoidów były mniej narażone na nawrót choroby lub zgon.[51]
Utrzymywanie odpowiedniego poziomu wymienionych wyżej składników odżywczych i wprowadzanie innych zmian w stylu życia może pomóc zmniejszyć ryzyko nowotworu piersi.
Podsumowanie
Unikanie palenia tytoniu, ograniczenie spożycia alkoholu, poprawa diety, utrata nadmiarowych kilogramów i zwiększenie aktywności fizycznej mogą znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór piersi.
Zgodnie z opublikowanymi badaniami biomedycznymi, zapewnienie odpowiedniej podaży witaminy D, warzyw krzyżowych, selenu i innych składników odżywczych może również pomóc zmniejszyć ryzyko nowotworu piersi.
Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.
- Lukasiewicz S, Czeczelewski M, Forma A, et al. Breast Cancer-Epidemiology, Risk Factors, Classification, Prognostic Markers, and Current Treatment Strategies-An Updated Review. Cancers (Basel). 2021 Aug 25;13(17).
- Available at: https://www.nationalbreastcancer.org/breast-cancer-risk-factors/. Accessed May 22, 2024.
- Mokbel K, Mokbel K. Chemoprevention of Breast Cancer With Vitamins and Micronutrients: A Concise Review. In Vivo. 2019 Jul-Aug;33(4):983-97.
- Patel D, Shukla S, Gupta S. Apigenin and cancer chemoprevention: progress, potential and promise (review). Int J Oncol. 2007 Jan;30(1):233-45.
- Biersack B. 3,3'-Diindolylmethane and its derivatives: nature-inspired strategies tackling drug resistant tumors by regulation of signal transduction, transcription factors and microRNAs. Cancer Drug Resist. 2020;3(4):867-78.
- Hashemzaei M, Delarami Far A, Yari A, et al. Anticancer and apoptosis‑inducing effects of quercetin in vitro and in vivo. Oncol Rep. 2017 Aug;38(2):819-28.
- Takemura H, Sakakibara H, Yamazaki S, Shimoi K. Breast cancer and flavonoids - a role in prevention. Curr Pharm Des. 2013;19(34):6125-32.
- Kuran D, Pogorzelska A, Wiktorska K. Breast Cancer Prevention-Is there a Future for Sulforaphane and Its Analogs? Nutrients. 2020 May 27;12(6).
- Wang Y, Yu J, Cui R, et al. Curcumin in Treating Breast Cancer: A Review. J Lab Autom. 2016 Dec;21(6):723-31.
- Liu X, Lv K. Cruciferous vegetables intake is inversely associated with risk of breast cancer: a meta-analysis. Breast. 2013 Jun;22(3):309-13.
- Timmins IR, Jones ME, O'Brien KM, et al. International Pooled Analysis of Leisure-Time Physical Activity and Premenopausal Breast Cancer in Women From 19 Cohorts. J Clin Oncol. 2024 Mar 10;42(8):927-39.
- Hamer J, Warner E. Lifestyle modifications for patients with breast cancer to improve prognosis and optimize overall health. CMAJ. 2017 Feb 21;189(7):E268-E74.
- Available at: https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/about/how-common-is-breast-cancer.html. Accessed May 22, 2024.
- Available at: https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/understanding-a-breast-cancer-diagnosis/breast-cancer-survival-rates.html. Accessed May 2024, 2024.
- Available at: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/breast-cancer/risks-causes/family-history-and-inherited-genes. Accessed May 22, 2024.
- Cohen SY, Stoll CR, Anandarajah A, et al. Modifiable risk factors in women at high risk of breast cancer: a systematic review. Breast Cancer Res. 2023 Apr 24;25(1):45.
- Maas P, Barrdahl M, Joshi AD, et al. Breast Cancer Risk From Modifiable and Nonmodifiable Risk Factors Among White Women in the United States. JAMA Oncol. 2016 Oct 1;2(10):1295-302.
- Available at: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/causes-of-cancer/alcohol-and-cancer/how-does-alcohol-cause-cancer. Accessed May 28, 2024.
- Available at: https://www.cancer.org/cancer/risk-prevention/diet-physical-activity/alcohol-use-and-cancer.html. Accessed May 2024, 2024.
- Momenimovahed Z, Salehiniya H. Epidemiological characteristics of and risk factors for breast cancer in the world. Breast Cancer (Dove Med Press). 2019;11:151-64.
- Lee J, Lee J, Lee DW, et al. Sedentary work and breast cancer risk: A systematic review and meta-analysis. J Occup Health. 2021 Jan;63(1):e12239.
- Available at: https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/risk-and-prevention/lifestyle-related-breast-cancer-risk-factors.html. Accessed May 22, 2024.
- Hildebrand JS, Gapstur SM, Campbell PT, et al. Recreational physical activity and leisure-time sitting in relation to postmenopausal breast cancer risk. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2013 Oct;22(10):1906-12.
- Eliassen AH, Hankinson SE, Rosner B, et al. Physical activity and risk of breast cancer among postmenopausal women. Arch Intern Med. 2010 Oct 25;170(19):1758-64.
- Cannioto RA, Hutson A, Dighe S, et al. Physical Activity Before, During, and After Chemotherapy for High-Risk Breast Cancer: Relationships With Survival. J Natl Cancer Inst. 2021 Jan 4;113(1):54-63.
- Fiolet T, Srour B, Sellem L, et al. Consumption of ultra-processed foods and cancer risk: results from NutriNet-Sante prospective cohort. BMJ. 2018 Feb 14;360:k322.
- Li MJ, Yin YC, Wang J, Jiang YF. Green tea compounds in breast cancer prevention and treatment. World J Clin Oncol. 2014 Aug 10;5(3):520-8.
- Samavat H, Ursin G, Emory TH, et al. A Randomized Controlled Trial of Green Tea Extract Supplementation and Mammographic Density in Postmenopausal Women at Increased Risk of Breast Cancer. Cancer Prev Res (Phila). 2017 Dec;10(12):710-8.
- Mann RM, Athanasiou A, Baltzer PAT, et al. Breast cancer screening in women with extremely dense breasts recommendations of the European Society of Breast Imaging (EUSOBI). Eur Radiol. 2022 Jun;32(6):4036-45.
- Bao PP, Zhao GM, Shu XO, et al. Modifiable Lifestyle Factors and Triple-negative Breast Cancer Survival: A Population-based Prospective Study. Epidemiology. 2015 Nov;26(6):909-16.
- Wang Y, Zhao Y, Chong F, et al. A dose-response meta-analysis of green tea consumption and breast cancer risk. Int J Food Sci Nutr. 2020 Sep;71(6):656-67