Nadwrażliwość Pokarmowa a Rola Enzymu DAO: Kompleksowe Spojrzenie
Nadwrażliwość pokarmowa jest stanem klinicznym, w którym spożycie określonych pokarmów prowadzi do wystąpienia uciążliwych objawów, mimo braku zaangażowania układu immunologicznego. Jednym z głównych mechanizmów, które mogą leżeć u podstaw tego zjawiska, jest nieprawidłowy metabolizm histaminy, wynikający z obniżonej aktywności enzymu diaminooksydazy (DAO).
Co musisz wiedzieć: Czym Jest Histamina i Dlaczego Ma Znaczenie?
Histamina to związek chemiczny, który pełni kluczowe funkcje w organizmie, m.in. w reakcjach zapalnych, regulacji wydzielania kwasu żołądkowego i transmisji sygnałów w układzie nerwowym. Jest również obecna w wielu produktach spożywczych, szczególnie w tych poddanych fermentacji lub długotrwałemu przechowywaniu, takich jak:
- Sery dojrzewające,
- Kiszonki,
- Wino,
- Czekolada,
- Przetworzone mięsa.
U osób zdrowych histamina z pokarmów jest metabolizowana głównie w jelicie cienkim przez enzym DAO. Niedobór tego enzymu prowadzi do nagromadzenia histaminy we krwi, wywołując objawy takie jak bóle głowy, pokrzywka, kołatanie serca czy problemy trawienne [1].
DAO: Kluczowy Enzym w Metabolizmie Histaminy
DAO, czyli diaminooksydaza, to enzym biorący udział w degradacji histaminy w przewodzie pokarmowym. Jego aktywność może być obniżona w wyniku kilku czynników:
- Czynniki genetyczne: Mutacje w genie kodującym DAO mogą prowadzić do zmniejszonej aktywności enzymu [2].
- Choroby jelit: Celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego mogą uszkadzać błonę śluzową jelit, co obniża produkcję DAO [3].
- Stosowanie leków: Niektóre leki, takie jak antybiotyki, leki przeciwhistaminowe czy przeciwdepresyjne, mogą hamować aktywność DAO [4].
- Dieta bogata w histaminę: Spożywanie produktów zawierających dużo histaminy lub substancji blokujących aktywność DAO, takich jak alkohol, może zwiększać ryzyko objawów [5].
Co musisz wiedzieć: Objawy Nadwrażliwości Pokarmowej z Niedoborem DAO
Objawy związane z nadmiarem histaminy są różnorodne i mogą obejmować:
- Neurologiczne: Bóle głowy, migreny, zawroty głowy.
- Skórne: Pokrzywka, świąd, zaczerwienienie.
- Gastroenterologiczne: Wzdęcia, nudności, biegunki.
- Kardiologiczne: Kołatanie serca, spadki ciśnienia krwi.
- Oddechowe: Zatkanie nosa, trudności w oddychaniu.
Badania wskazują, że osoby z niską aktywnością DAO są bardziej narażone na rozwój tych objawów, zwłaszcza po spożyciu pokarmów bogatych w histaminę [6].
Wyniki Badań Naukowych
-
Związek między DAO a nadwrażliwością pokarmową
W badaniu przeprowadzonym w Austrii wykazano, że osoby z niską aktywnością DAO doświadczają częstszych i bardziej intensywnych objawów nadwrażliwości pokarmowej w porównaniu z grupą kontrolną [4]. -
Efekty suplementacji DAO
Kliniczne badanie z udziałem 100 pacjentów opublikowane w czasopiśmie Nutrients pokazało, że suplementacja DAO przed posiłkiem zmniejszała objawy nietolerancji histaminy aż o 73% u uczestników [7]. -
Dieta niskohistaminowa
W badaniu opublikowanym w European Journal of Clinical Nutrition zastosowanie diety niskohistaminowej przez 6 tygodni doprowadziło do znacznej poprawy samopoczucia w grupie pacjentów, redukując objawy o 60% [5].
Strategie Zarządzania Nadwrażliwością Pokarmową
1. Dieta niskohistaminowa
Unikanie pokarmów bogatych w histaminę może znacząco zmniejszyć objawy. Zalecane jest spożywanie świeżych, mało przetworzonych produktów.
2. Suplementacja DAO
Preparaty zawierające DAO mogą wspierać rozkład histaminy z pożywienia, zmniejszając ryzyko wystąpienia objawów.
3. Unikanie czynników blokujących DAO
Alkohol, zwłaszcza wino i niektóre leki mogą obniżać aktywność DAO a nawet ją blokować, dlatego też warto ograniczyć ich spożycie.
4. Prowadzenie dziennika żywieniowego
Monitorowanie spożywanych pokarmów i objawów pozwala na identyfikację produktów wywołujących nadwrażliwość.
Podsumowanie
Nadwrażliwość pokarmowa związana z niedoborem DAO jest istotnym problemem zdrowotnym, który może znacząco wpływać na jakość życia. Zrozumienie mechanizmów leżących u podstaw tego stanu oraz zastosowanie odpowiednich strategii dietetycznych i suplementacyjnych może pomóc w skutecznym zarządzaniu tym schorzeniem.
- Maintz, L., & Novak, N. (2007). Histamine and histamine intolerance. The American Journal of Clinical Nutrition, 85(5), 1185–1196.
- Schwelberger, H. G. (2010). Histamine intolerance: Overestimated or underestimated? Inflammation Research, 59(4), 291–298.
- Fogel, W. A., Lewinski, A., & Kubicz, M. (2005). Diamine oxidase (DAO) activity in the intestinal mucosa. European Journal of Clinical Investigation, 35(10), 677–681.
- Wantke, F., Götz, M., & Jarisch, R. (1993). Histamine-free diet: treatment of choice for histamine-induced food intolerance and supporting treatment for chronical headaches. Clinical and Experimental Allergy, 23(12), 982–985.
- Kovacova-Hanuskova, E., Buday, T., Gavliakova, S., & Plevkova, J. (2015). Histamine, histamine intoxication and intolerance. Allergy, Asthma & Clinical Immunology, 11(1), 15.
- Manzotti, G., Breda, D., Di Gioacchino, M., & Burastero, S. E. (2016). Serum diamine oxidase activity in patients with histamine intolerance. International Journal of Immunopathology and Pharmacology, 29(1), 105–111.
- Rosell-Camps, A., Zibetti, S., Pérez-Esteban, G., & Vila-Vidal, M. (2013). Histamine intolerance and DAO deficiency in gastrointestinal disorders. Frontiers in Immunology, 4, 130.